Sallandse MTB-routes maken veel reptielenslachtoffers

In Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug zijn de afgelopen jaren uitgebreide mountainbikeroutes aangelegd. Dit heeft geleid tot een verontrustende toename van verkeersslachtoffers onder beschermde reptielen zoals zandhagedissen, hazelwormen en levendbarende hagedissen. De provincie Overijssel heeft besloten om de routes alleen nog in de winter open te stellen, gebaseerd op diverse onderzoeken en adviezen.

Oorspronkelijk was er een verbindingsroute voor mountainbikers ingesteld over bestaande zandwegen en fietspaden om de natuur te ontzien. Echter, na een overdracht van de overheidsregie naar omliggende gemeenten in 2016, werd het principe van strikte natuurbescherming losgelaten ten gunste van economische kansen. Dit resulteerde in de aanleg van meer uitdagende single tracks, die echter het leefgebied van reptielen doorkruisen of grenzen.

Onderzoek naar dodelijke slachtoffers toonde aan dat het aantal gedode reptielen aanzienlijk was, waarbij in 2021 alleen al 97 slachtoffers werden geregistreerd. Ondanks gedeeltelijke afsluitingen van de routes, bleven slachtoffers vallen, met name onder zandhagedissen en hazelwormen.

Hoewel mountainbikers niet opzettelijk reptielen willen aanrijden, valt het doden van deze dieren op de MTB-route op de Sallandse Heuvelrug onder 'voorwaardelijke opzet' volgens de Wet natuurbescherming. Dit betekent dat men wist of kon weten dat hun activiteit schadelijke gevolgen, inclusief doding, zou hebben. Omdat de route door reptielenhabitat loopt, was het risico op slachtoffers al snel na opening duidelijk. Alle waarnemingen zijn gemeld aan relevante instanties en opgenomen in de Nationale Databank Flora en Fauna. Dit conflict met de wet heeft ertoe geleid dat de provincie Overijssel heeft besloten de route jaarlijks van 1 april tot 1 oktober te sluiten.

Op de Sallandse Heuvelrug worden al begin maart de eerste zonnende hagedissen naast en op de MTB-route waargenomen. In de warme voorjaren van 2019 en 2020 zijn veel reptielen geteld en dood aangetroffen op de MTB-route. Dit was anders in het koude en natte voorjaar van 2021, waarin de dieren minder actief waren, waarschijnlijk samen met de fietsers. Daarom zou sluiting van de route beter in maart dan in april kunnen beginnen.

Ondanks tegenstand van lokale overheden en gebruikers van de routes, wordt verwacht dat de rechter in 2024 een oordeel zal vellen over dit besluit. Het aanleggen van mountainbikeroutes dwars door het leefgebied van kwetsbare reptielen op de Sallandse Heuvelrug heeft geleid tot aanzienlijke slachtoffers en een juridisch geschil over natuurbescherming en recreatie.

Lees hier het gehele rapport

Bron: RAVON