Rekenkamer: deel Europese klimaatmiljarden blijken niet groen besteed

Tientallen miljarden euro's die de lidstaten van de Europese Unie konden krijgen om bij te dragen aan de Europese klimaatdoelstellingen en de groene transitie, zijn daar niet aan besteed. Het gaat mogelijk om 34,5 miljard euro, concludeert de Europese Rekenkamer in een woensdag verschenen rapport. Groene projecten die wel dankzij Europees geld zijn uitgevoerd, waren "minder groen dan ze leken", schrijft de Rekenkamer. Om deze en andere tekortkomingen heeft hij de gele kaart getrokken.

Het gaat om geld uit het coronaherstelfonds van de EU waarmee alle lidstaten kunnen investeren in projecten, om zo de economische gevolgen van de pandemie te boven te komen. Klimaatactie en groene transitie is het belangrijkste onderdeel van dat tijdelijke fonds, dat in 2020 is ingericht en officieel de Recovery and Resilience Facility (RRF) heet.

De EU-lidstaten moesten minimaal 37 procent van het aan hen beschikbaar gestelde budget opzijleggen voor klimaatactie, zo luiden de regels. De Europese Commissie had in februari 2024 berekend dat dit ruimschoots was gebeurd. Volgens de Commissie waren er tot dan toe voor 275 miljoen euro aan plannen ingediend, 42,5 procent van het budget.

Dat is zwaar overschat, concludeert de Rekenkamer. Die gaat ervan uit dat er 34,5 miljard euro minder is besteed.Er zijn ook andere tekortkomingen geconstateerd. Een project, een waterkrachtcentrale met pompopslag, bleek achteraf helemaal niet milieuvriendelijk te zijn, maar leverde juist watervervuiling op, meldt de Rekenkamer als voorbeeld.

Het doel van het onderzoek was om te beoordelen of de plannen die met geld uit het coronaherstelfonds zijn gemaakt en uitgevoerd, hebben bijgedragen aan die groene transitie. De Rekenkamer trekt dat in twijfel, maar schrijft ook dat het "niet duidelijk is".

Dat komt onder andere omdat de Europese Commissie niet rapporteert wat de lidstaten met het klimaatgeld hebben gedaan. Dat is zij weliswaar niet verplicht, maar toch vindt de Rekenkamer dat ze dat moet doen.

Bron: ANP