Plastic afval de wereld uit

Op de VN-milieuconferentie gaat het komende week vooral over plastics. En hoe we zorgen dat het niet meer massaal in de natuur en op straat belandt. Plasticvervuiling is een van de meest urgente milieuproblemen van dit moment. En het is ook erg zichtbaar. Denk aan de ‘plastic soep’ of de met afval bedekte stranden in Indonesië. Op de milieutop wordt voor het eerst gesproken over een bindend verdrag om het plastic zwerfafval aan te pakken. Een soort klimaatakkoord, maar dan voor plastics. In Vroege Vogels een gesprek met Oskar de Roos van het Wereld Natuurfonds (WNF).

Van wattenstaafjes tot snoepwikkels. Naar schatting 40% van al het plastic dat wereldwijd wordt geproduceerd is bestemd voor eenmalig gebruik. En veel van dit spul komt in het milieu terecht. De Europese Commissie heeft al in 2018 een akkoord gesloten om het probleem van plastic zwerfafval aan te pakken. De eerste maatregel is het verbod op enkele wegwerpproducten zoals rietjes, bestek en ballonstokjes. Het verbod is op 3 juli 2021 ingegaan. Verder heeft Europa afgesproken dat producenten van wegwerpplastic mee gaan betalen aan afvalverwerking.

Uit een rapport van het WNF, dat twee weken geleden is verschenen, blijkt dat minstens 2000 diersoorten last hebben van plastic in hun omgeving. Zo zou naar schatting 90% van de zeevogels en meer dan de helft van de zeeschildpadden plastic binnenkrijgen. En dan gaat het bijvoorbeeld om stukjes plastic die in de maag verdwijnen of dieren die erin verstrikt raken.

Maar die slechte naam is niet van alle tijden. Plastic bestaat sinds het begin van de 20e eeuw en wordt gemaakt van fossiele brandstoffen. Het werd lang gezien als wondermiddel. Het kan goed tegen hitte en lijkt oneindig lang mee te gaan. En je kunt er van alles mee maken. Van speelgoed tot hele huizen. Na de Tweede Wereldoorlog nam de productie en de ontwikkeling van nieuwe plasticproducten flink toe. De ontdekking van het eerste drijvende plastic eiland in de Grote Oceaan, door de Amerikaanse oceanograaf Charles Moore heeft het beeld van dit wondermiddel flink doen kantelen.

De VN-milieuconferentie is van 28 februari tot 3 maart in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. Een van de hoofdonderwerpen op de agenda is de onderhandeling over een ambitieus en bindend verdrag om plasticvervuiling te stoppen. Een soort akkoord van Parijs, maar dan over plastic.