Oosterschelde: grootste Nationaal Park van Nederland

Met grootse natuur boven én onder water is de Oosterschelde een van de bekendste natuurgebieden van Nederland. Het gebied is drastisch veranderd met de komst van de Deltawerken. De complexe bouwwerken verminderen het risico op overstromingen, maar er is ook een keerzijde: de dynamiek is afgenomen, waardoor er minder biodiversiteit is.

Na de Watersnoodramp in 1953 is de Oosterschelde afgesloten van de Noordzee als onderdeel van de Deltawerken. Eind 1960 begon de bouw van kunstmatige eilanden om de Oosterschelde af te dammen. Toch werd de bouw in 1974 stopgezet vanwege kritiek van een kleine groep mensen met hun actiegroep 'Oosterschelde Open'. Men was bang dat het zoute water uiteindelijk ‘dood’ water zou worden.

In 1976 besloot de regering de stormvloedkering te bouwen. Dit betekent dat er nog wel sprake is van eb en vloed, maar niet meer zo sterk als voor de afsluiting. De schuifdeuren kunnen bij zware storm gesloten worden, zodat het hoogwater niet de Oosterschelde binnen kan komen.

Er is nu nog wel sprake van getijden, maar minder dan voorheen en dat heeft invloed op de flora en fauna. Zo is er sprake van zandhonger. Het water neemt wel water van de zandplaten mee, maar heeft niet genoeg kracht om het zand ook weer op de plaat te leggen. Hierdoor verdwijnen slikken in het water en hebben vogels minder ruimte.

Ter compensatie van de Deltawerken is jaren geleden zilte natuur binnendijks teruggebracht. De gebieden zijn een succes: hier vinden vogels met hoog water een plek om voedsel te zoeken. Er zijn plannen om de platen in de Oosterschelde op te hogen, zodat ze niet onder water verdwijnen. Om te zien wat deze meters extra zand doen met het bodemleven, is er gekeken naar wadslakken en -pieren rondom de Oesterdam.

We nemen een kijkje in Nationaal Park de Oosterschelde en zien wat er wordt gedaan om de natuur te herstellen; onder- én bovenwater. We volgen de plaatselijke vogeltrek van de slikken naar de binnendijkse gebieden, bezoeken Plan Tureluur: een aangelegd natuurgebied ter compensatie voor de Deltawerken en onderzoeken hoe het staat met het bodemleven.