Oost-Europese grondels rukken massaal op

In 1992 werd de Rijn verbonden met het Donaugebied door een 171 kilometer lang kanaal: het Rijn-Main-Donaukanal. Hierdoor ontstond een waterweg tussen de Noordzee en de Zwarte Zee. Dat is het moment dat de eerste Oost-Europese grondels ons land binnen zijn komen zwemmen of mee zijn gekomen in het balastwater van schepen. 

Verschillende soorten grondels wisten via dat kanaal hun weg naar Nederland te vinden. En ze hebben het hier heel erg naar hun zin. Zo kwam in 2002 de marmergrondel ons land binnen, in 2004 de zwartbekgrondel, drie jaar later de Kesslers grondel, in 2020 de Kaukasische dwerggrondel en dit jaar werd de naakthalsgrondel in ons land aangetroffen. 

Grondels zijn kleine, op de bodem levende vissoorten, die zich heel gemakkelijk aan nieuwe leefgebieden aanpassen en zich bovendien heel snel voortplanten. Daardoor kunnen ze zorgen voor flinke gevolgen. Zo kunnen ze de inheemse flora en fauna verstoren en concurreren met inheemse vissoorten.

Onderzoek heeft uitgewezen dat met name de zwartbekgrondel zorgt voor afname van een inheemse vis, de rivierdonderpad. In de meeste gebieden waar de rivierdonderpad leeft, zijn ook zwartbekgrondels gearriveerd. Zwartbekgrondels zijn zeer territoriaal en kunnen hoge dichtheden bereiken. Vrijwel alle populaties rivierdonderpad zijn verdwenen in de gebieden waar nu zwartbekgrondels leven.

Het is volgens Mick Vos van stichting Ravon, dan ook zaak om snel tot bescherming van de rivierdonderpad over te gaan: "Kijk in de grote rivieren is de dominantie van de zwartbekgrondel al zo groot, daar is niks meer aan te doen. Maar rivierdonderpadden leven ook in geïsoleerde bovenlopen en wateren. En die gebieden moeten we dus in stand houden, en optimaal houden voor de rivierdonderpadden. En zorgen dat de zwartbekgrondel geen toegang heeft tot deze gebieden. Dan kunnen we deze inheemse soort voor ons land mogelijk behouden."