Hoge Raad: Staat moet versneld uitstoot broeikasgassen verminderen

De Nederlandse Staat is verplicht tot het nemen van maatregelen die ertoe leiden dat de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen in 2020 met minimaal een kwart is verminderd ten opzichte van 1990. De Hoge Raad heeft dat vrijdag bepaald in de klimaatzaak die was aangespannen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda. Het oordeel werd door het aanwezige publiek met luid applaus ontvangen.

Marjan Minnesma (directeur Urgenda): “We zijn heel blij met deze geweldige uitspraak. Dit helpt niet alleen hier om te versnellen, maar het geeft mensen in de hele wereld hoop. Als overheden niet voldoende doen om ontwrichtende klimaatverandering te voorkomen, dan kan de rechter helpen om burgers te beschermen”.

Met het arrest van het hoogste rechtscollege van het land is de juridische strijd tussen Urgenda en de overheid ten einde. De klimaatzaak was wereldwijd de eerste in zijn soort en staat internationaal volop in de belangstelling. In 2015 kreeg Urgenda voor het eerst gelijk van de rechtbank. Het vonnis hield stand voor het hof en is nu dus definitief. Het kabinet was in cassatie gegaan omdat het van mening is dat niet de rechter, maar de politiek gaat over het tempo waarin de uitstoot dient af te nemen.

Minister Eric Wiebes (Klimaat) moest eerder deze week toegeven aan de Tweede Kamer dat het nog moeilijker wordt voor het kabinet de doelen te halen dan gedacht. Uit nieuwe informatie van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat de CO2-uitstoot in 2020 waarschijnlijk 20 tot 21 procent lager ligt dan in 1990. Het PBL schatte begin vorige maand nog dat de CO2-uitstoot volgend jaar ongeveer 23 procent lager is dan in 1990. De lagere prognose komt volgens het planbureau onder meer doordat Nederlands gas vanwege de situatie op de energiemarkt aantrekkelijker is. De Tweede Kamer wil dat Wiebes begin volgend jaar met een nieuw maatregelenpakket komt. De bewindsman zelf zegt dat zijn ministerie "al heel hard werkt" om de doelen toch te halen.

Greenpeace heeft juichend gereageerd op het vonnis van de Hoge Raad. "De regering moet nu aan de slag, er is geen tijd te verliezen. Het sluiten van kolencentrales en megastallen zijn maatregelen die voor de hand liggen, maar die de regering telkens voor zich uitschuift. Er moet nu fors ingegrepen worden en dat heeft de regering uitsluitend aan zichzelf te danken. Want dit vonnis is jarenlang lang niet serieus genomen door Rutte", aldus Faiza Oulahsen van de milieuorganisatie.

De Jonge Klimaatbeweging, vertegenwoordiger van Nederlandse jongeren in klimaatbeleid, is ook zeer positief over de uitspraak. Voorzitter Werner Schouten: "Deze uitspraak biedt een unieke kans om 2020 het jaar van de actie te maken waarin we in korte tijd onze emissies reduceren en de fundamenten leggen voor de transitie naar een klimaatneutrale samenleving in 2050."

Ook Milieudefensie is opgetogen over de uitspraak: "Deze uitspraak is een belangrijke winst voor mens en milieu wereldwijd. Er worden nu al mensenrechten geschonden door de gevolgen van klimaatverandering. Dat de Nederlandse staat nu meer moet doen tegen de klimaatcrisis is daarom een belangrijke overwinning. Het verdient alle lof dat Urgenda deze zaak gevoerd heeft."

Namens Oxfam Novib reageert klimaatexpert Hugo Hooijer: "De uitspraak van de Hoge Raad dwingt de overheid om vergaande maatregelen te nemen om de Nederlandse uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Dat is hard nodig, omdat de gevolgen van klimaatverandering nu al een grote impact hebben in de armste en meest kwetsbare mensen in de wereld. De uitspraak dwingt Nederland om zelf initiatief te nemen en niet langer te wachten op internationale overeenstemming."

Bron: ANP, Urgenda