Onderzoek naar de mysterieuze draaihals

Door z’n bijna perfecte schutkleur zie je hem amper. Onderzoek doen naar de draaihals is dan ook niet eenvoudig. Toch wordt er op dit moment een poging gedaan om het mysterieuze leven van deze spechtachtige beter te begrijpen. Verslaggever Gert Elbertsen volgt Marijn Nijssen en Joël Groen van stichting Bargerveen en Jinze Noordijk van EIS Kenniscentrum Insecten bij hun onderzoek op de Veluwe.

Op de Loenermark op de Veluwe doet de draaihals het relatief goed, maar onderzoekers weten niet precies waarom. Waarschijnlijk spelen de mieren - hun favoriete voedsel - in het gebied een belangrijke rol. De soorten en aantallen mieren worden daarom op dit moment nauwkeurig in kaart gebracht. Om te begrijpen welke soorten mieren belangrijk zijn voor de draaihals wordt ook de inhoud van hun nesten - waar prooiresten in zitten - bestudeerd.

De draaihals is een specht, maar heeft een relatief kleine en zwakke snavel. Daardoor kunnen ze niet zelf nesten uithakken in bomen. Ze gebruiken daarom graag oude holen van andere spechten. Het is niet makkelijk bij de inhoud van zo’n nest te komen, maar daar is iets op bedacht. In de nestholte, die natuurlijk op het moment van onderzoek niet in gebruik is,  wordt water gegoten, waarna de slurrie die ontstaat wordt overgeheveld uit het nest.

Door met een microscoop de inhoud te onderzoeken op resten van mieren, kan mogelijk gezegd worden welke mieren belangrijk zijn als voedsel voor de jongen van de draaihals. Uit eerdere onderzoeken naar groene spechten bleek dat de nestholen in de jaren daarop gewoon weer gebruikt worden door de dieren.

Het onderzoek is breder dan de draaihals alleen. De soort wordt namelijk als ‘indicatorsoort’ gezien. Het idee is dat de draaihals iets zegt over de staat van de natuur waarin hij leeft. Veel draaihalzen betekent waarschijnlijk veel mieren, en mieren zijn een belangrijk onderdeel van het ecosysteem.

Zo verbeteren ze de bodem door mineraalrijke aarde naar de oppervlakte te brengen, verspreiden ze zaden van planten én zijn ze een belangrijke bron van voedsel, niet alleen voor de draaihals, maar bijvoorbeeld ook voor de groene specht.