Als je als consument in Nederland kiest voor grijze stroom, wordt een deel van die stroom altijd opgewekt door steenkolen. Een kwart van de steenkolen die gebruikt wordt om energie op te wekken voor de Nederlandse klanten komt uit Colombia. Wat je als klant van een energiemaatschappij vaak echter niet weet, is dat die kolen zijn gelinkt aan geweld en schending van de mensenrechten in Colombia. Ze worden dan ook wel 'bloedkolen' genoemd. Kassa over dit onderwerp:
bekijk de uitzending van 10 december 2016
Bloedkolen in Nederland
In Nederland zijn er vier energiemaatschappijen die grijze stroom aanbieden die met kolen is opgewekt. Een deel van die kolen komt uit Colombia. De energiemaatschappijen zijn RWE-Essent*, Nuon, Engie en Eon. Energiemaatschappijen leggen in hun uitingen vaak de nadruk op openheid en transparantie naar de klant. Echter is voor consumenten niet duidelijk dat de grijze stroom die zij ontvangen deels wordt opgewekt door deze zogeheten bloedkolen. Energiemaatschappijen zeggen op hun website wel dat een deel van de grijze stroom wordt opgewekt uit kolen, maar er is niet terug te vinden uit welke landen die kolen worden geïmporteerd.
PAX
Vredesorganisatie PAX heeft onderzoek gedaan naar de rol van mijnbouwbedrijven bij geweldplegingen in Colombia. Tussen 1996 en 2006 zijn er in de kolenstreek Cesar in Colombia meer dan 3000 mensen vermoord, en 55.000 mensen van hun land verdreven. De twee grote mijnbouwbedrijven die kolen leveren aan Nederlandse energiemaatschappijen worden ervan verdacht een rol te hebben gespeeld bij het geweld, en te profiteren van goedkope kolenprijs. PAX stelt dat de Nederlandse energiebedrijven die kolen van deze firma’s inkopen zich zouden moeten inzetten om erkenning en financiële compensatie voor de slachtoffers af te dwingen, en dat tot nu toe niet hebben gedaan.
Niet transparant
Het wordt steeds belangrijker om te weten waar de producten die je koopt eigenlijk vandaan komen. Energiemaatschappijen zijn op hun website niet duidelijk over de landen van herkomst van de gebruikte steenkolen. Kassa wilde weten wat je als consument bij de klantenservice van de energieboeren te horen krijgt over steenkolen, en belde rond. Hieruit blijkt dat je vaak onduidelijke informatie krijgt over de herkomst van steenkolen bij grijze stroom. Uit onderzoek onder Kassa-kijkers blijkt dat 81,5% nooit van de term bloedkolen gehoord heeft in relatie tot kolen uit Colombia. 64,1% van de ondervraagden geeft aan geen energie te willen afnemen van bedrijven die bloedkolen uit Colombia importeren voor het opwekken van stroom.
Nuon
Martijn Hagens, directeur van Nuon, een van de energieleveranciers die kolen uit Colombia importeert, reageert in de studio. Energiebedrijven die kolen uit Colombia importeren hebben al eerder aangegeven zich ook in te zetten voor hulp van slachtoffers van mensenrechtenschending, en daarover in gesprek te zijn. Ook Nuon stelt dat zij maatregelen treffen voor verbetering in het kolengebied.
Geen bloedkolen = groene stroom
Als je als consument grijze stroom afneemt bij Nuon, Essent of Engie, komt een deel van de kolen voor de grijze stroom uit Colombia. Bij Eon nemen alleen zakelijke klanten deze grijze stroom af. Er is in Nederland geen aanbieder van grijze stroom die geen steenkolen uit Colombia importeert. Als je er dus zeker van wilt zijn dat je geen stroom gebruikt die deels door kolen uit Colombia is opgewekt, dan kun je kiezen voor groene stroom.
Afname kolen
De wereldwijde vraag naar kolen zal de komende vijf jaar nauwelijks toenemen. Dat voorspelt het Internationaal Energie Agentschap (IEA) in een maandag gepubliceerd rapport. In Europa en Noord-Amerika verliezen kolen steeds sneller terrein ten opzichte van hernieuwbare bronnen van energie, zoals wind, zon en water. Ook in China, goed voor de helft van de totale vraag, is sprake van een terugval. Daardoor nam de wereldwijde vraag naar kolen vorig jaar voor het eerst sinds de eeuwwisseling af.
* Essent is sinds enige maanden onderdeel van Inoggy, een 'groene' afsplitsing van RWE, maar verkoopt nog hoofdzakelijk grijze stroom.