Nederland gaat klimaatdoelen hoogstwaarschijnlijk niet meer halen

Het kabinet moet nú handelen, vinden Natuur & Milieu, Greenpeace en de Natuur en Milieufederaties na de publicatie van de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Daaruit blijkt dat het "heel erg onwaarschijnlijk" is dat Nederland het wettelijk vastgelegde klimaatdoel van 55 procent minder uitstoot in 2030 haalt. De kans dat dit lukt, is zelfs minder dan 5 procent. "Met het huidige klimaatbeleid komt het niet goed. Het oplossen van de klimaatcrisis vraagt om toewijding, lef en leiderschap", zeggen de natuurorganisaties in een gezamenlijke reactie.

"Het PBL laat zien dat het afzwakken van klimaatbeleid ernstige consequenties heeft. De klimaatdoelen raken uit zicht en de veiligheid van Europees en Caribisch Nederland komt verder onder druk te staan," zeggen de organisaties. Ze roepen klimaatminister Sophie Hermans op om snel met aanvullend klimaatbeleid te komen. Klimaatminister Sophie Hermans neemt daar nog enkele maanden de tijd voor; in het voorjaar komt zij met "alternatief beleid".

Vorig jaar berekende het PBL dat het klimaatdoel van 2030 voor het eerst binnen bereik was. Dan moest wel alles meezitten. Nu ziet het planbureau dat niet alles meezit én dat het nieuwe kabinet diverse maatregelen heeft verzacht, uitgesteld of teruggedraaid. Het is nu "zeer onwaarschijnlijk" dat Nederland het klimaatdoel nog gaat halen. "Waar vorig jaar het doel van 55% broeikasgasreductie in 2030 nog net binnen de bandbreedte viel die het Planbureau schetste, is dat beeld nu sterk veranderd. De verwachte uitstoot voor 2030 overschrijdt met 24 megaton de afspraken, waardoor het gat groter is dan ooit. Ter illustratie: dat is bijna net zoveel als de totale uitstoot van al het wegverkeer."

Het PBL noemt drie redenen voor de voorspelde vertraging, waaronder beleid van het kabinet-Schoof. Zo wilde het vorige kabinet dat de hoogte van belastingen voor automobilisten per 2030 mee zou groeien met het aantal gereden kilometers, zodat mensen minder zouden autorijden. Het nieuwe kabinet gaat niet verder met dit plan. Ook wil het de maximumsnelheid weer omhoog naar 130 kilometer per uur, wat ook leidt tot meer uitstoot. Dit blijkt echter op slechts een paar plekken te kunnen, waardoor het negatieve effect volgens het PBL mogelijk klein blijft. Verder wil het kabinet-Schoof dat Nederlandse boeren alsnog meer mest mogen uitrijden over hun land dan Europese collega's. Ook naar die wens heeft het PBL gekeken. Als boeren minder mest uitrijden, daalt naar verwachting het aantal koeien en dus de methaanuitstoot. Als dit niet doorgaat, daalt de uitstoot dus minder hard.

Naast de kabinetsplannen spelen volgens het PBL nog twee andere zaken. De uitvoering van bestaand beleid is vertraagd, zoals de bouw van windparken op zee. Daarnaast daalden de energieprijzen afgelopen tijd. Als de prijs voor gas lager is, zetten mensen bijvoorbeeld vaker de kachel aan en stijgt de uitstoot.

De milieuorganisaties benadrukken het belang van consistent beleid om huishoudens, ondernemers en organisaties vertrouwen te geven in verduurzaming en ervoor te zorgen dat investeren veilig is. "Het huidige beleid vergroot de kloof tussen de zware industrie, die bijna kosteloos vervuilt, en huishoudens die kampen met energiearmoede en stijgende energieprijzen", stellen de klimaat- en milieuorganisaties. "De geplande stijging van de CO2-heffing voor de industrie is bijvoorbeeld geschrapt, waardoor zij minder betalen voor hun uitstoot." Ook laat recent onderzoek zien dat vergroening van de industrie stagneert.

Bron: ANP en Natuur en Milieu