Nationale vogel in vrije val

Acht jaar onderzoek door de Rijksuniversiteit Groningen laat zien: zelfs in de beste weidevogelgebieden krijgen de grutto's niet genoeg jongen groot om de achteruitgang te stoppen. 'Effectieve weidevogelbescherming en een gezond boerenbedrijf gaan echt niet samen', zegt onderzoeker Egbert van der Velde.

Sinds 2012 onderzoekt de RUG grutto's in de zogenoemde Skriezekritte Idsegea, ofwel: de gruttokring Idzega. Dat is een gebied waar boeren zoveel als mogelijk rekening houden met de weidevogels. Ze maaien grote stukken land niet vóór 15 juni, houden het grondwater hoog en zorgen ook voor bloemrijke weilanden. Maar uit een vergelijking met regulier boerenland in Friesland blijkt dat er noch op het gewone boerenland, noch in de Skriezekritte genoeg jongen volwassen worden om de populatie op peil te houden.

'Eigenlijk', zegt onderzoeker Egbert van der Velde, 'zijn er nog maar een paar postzegeltjes over waar het wél goed gaat. Dat zijn de reservaatjes van onder andere Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten, waar geen commerciële melkveehouderij op hoeft te worden bedreven.' Volgens Van der Velde is er dan ook een belangrijke les: 'Het kán wel, weidevogels effectief beschermen, maar niet in combinatie met een gezond boerenbedrijf.' 

Eén van de belangrijke problemen is volgens Van der Velde het gebruik van kunstmest. 'Dat helpt alle bloemen en daarmee de insecten om zeep. Op de langere termijn zullen we hoe dan ook moeten stoppen met kunstmest, domweg omdat de hoeveelheid fosfaat uit de mijnbouw eindig is. Dan kunnen we er beter nu al mee stoppen om de biodiversiteit op het boerenland te redden. Maar dat is iets waar de overheid de boeren echt bij zal moeten helpen!' 

De resultaten van de afgelopen acht jaar weidevogelonderzoek in Zuidwest-Friesland is opgeschreven in dit rapport.