Fijnstof meten met de plataancheck

Hoe zit het met het fijnstof bij jou in de omgeving? Weliswaar is in 2023 in totaal het aantal deeltjes fijnstof in de lucht iets gedaald, maar in veel gemeenten is het niveau van de kleinst meetbare fijnstof nog altijd te hoog volgens de normen die Wereldgezondheidsorganisatie WHO stelt.

Urgenda, bekend van de ‘klimaatzaak’, start nu een burgerwetenschapsonderzoek, waarbij iedereen met behulp van in de buurt staande platanen de concentratie fijnstof kan laten meten. “Fijnstof zie je niet, maar het is overal, in onze longen, in onze hersenen inmiddels, het komt overal terecht”, zegt Tsjeard Hofstra van Urgenda.

Elk voorjaar vervelt de plataan. De oude bruine schors laat los, waardoor er op de bast van kleur verschillende vlekken zichtbaar worden. Platanen staan in de bebouwde kom vaak langs straten, lanen en wegen. In die oude schors stapelt zich fijnstof af, onder andere afkomstig van de het wegverkeer. Door het verzamelen van die schors en die te onderzoeken, ontstaat een goed beeld hoe het staat met het lokale fijnstofgehalte in de lucht.

Urgenda roept nu iedereen op om die loslatende stukken schors van platanen bij je in de straat of in de buurt te verzamelen en op te sturen. “We willen schone lucht voor iedereen, en daarom willen we graag dat mensen meedoen aan dit onderzoek in eigen omgeving”.

Langs een drukke straat in Zaandam, met aan weerszijden platanen, nemen we de proef op de som. Met de hand in een binnenstebuiten gekeerd afsluitbaar diepvrieszakje laten de stukjes schors gemakkelijk los en zitten ze dus meteen in het zakje. Met behulp van een special app wordt de locatie nauwkeurig vastgesteld en wordt er een code gegenereerd, die je met een stift op het diepvrieszakje kunt schrijven.

“Die stukjes plataan belanden uiteindelijk in laboratoria in Duitsland en Frankrijk, waar ze onderzocht worden op fijnstofdeeltjes”, zegt Tsjeard Hofstra. “Je ziet dat steeds meer mensen betrokken zijn bij hun eigen leefomgeving, dus we hopen op heel veel deelnemers aan de plataancheck”. Tot 9 mei kun je meedoen, de resultaten worden dit najaar bekend.

Kijk voor meer informatie op plataancheck.nl.