Libellen steken wél (heel soms dan)

Het is een oud en hardnekkig volksfabeltje: libellen zouden mensen steken. 'Niks van waar', zeggen kenners en liefhebbers dan steevast, 'niets om je zorgen over te maken!' Er blijkt echter toch een kleine kern van waarheid in dit verhaal te zitten.

Libellen hebben niet de middelen om te steken of te bijten. Ze hebben geen angel zoals wespen of bijen, en de kaken van de meeste libellensoorten zijn te zwak om door mensenhuid heen te komen. Alleen de grootste libellensoorten kunnen door de huid heen bijten, maar dit zullen ze nooit uit verdedigingsmechanisme gebruiken. Libellen zullen nooit op iemand landen, en zo maar beginnen met bijten.

Als je een grote libel, bijvoorbeeld de grote keizerlibel, vangt en je vinger tegen de kaken aanlegt, kan de libel als reflex happende bewegingen gaan maken. Het is echter niet aan te raden om dit uit te proberen, omdat je de libel gemakkelijk kunt beschadigen of verwonden.

Toch zijn er enkele gevallen bekend van stekende libellen. Als de vrouwtjes gestoord worden tijdens het leggen van de eitjes, kunnen ze doorgaan met het leggen van de eitjes op een andere plaats. In hele uitzonderlijke gevallen steken de libellenvrouwtjes met hun legboor door kleren of de huid heen. 

De legboor van libellen is niet gebouwd om aanvallers af te weren, zoals bijvoorbeeld de angel van een wesp wel gebouwd is om te steken. De steek kan wel pijnlijk zijn, zoals blijkt uit de omschrijving van libel als "a fierce stinging fly' (felle steekvlieg) gegeven in het Engelse woordenboek Samuel Johnson's Dictionary uit 1755.

De oorsprong van libellennamen als paardenbijter of glassnijder ligt misschien in libellen die steken met een legboor, maar het is ook heel goed mogelijk dat deze namen zijn ontstaan door bijgeloof en associaties.

'Steken' van libellen zijn zeer uitzonderlijk, dus libellen zijn absoluut niet iets om bang voor te zijn. Geniet vooral van deze prachtige dieren!