Lepelaars terug op vasteland

Voor de tijd dat Nederland vol met dijken stond, was ons land rijk aan uitgestrekte, natte moerassen. De vogel die hier volop van profiteerde was de lepelaar en deze kwam dan ook talrijk voor. De natte gebieden boden bescherming en een overvloed aan eten. De stekelbaars, een favoriet prooidier van de lepelaar, kon toen nog makkelijk van zout water naar binnenlandse zoetwatermeren migreren. Met de aanleg van zeedijken en het droogmalen van polders verdween veel van het leefgebied van de lepelaar.

De relatie tussen de vos en de lepelaar bepaalt alles in de geschiedenis van de lepelaar. De opdrogende moerassen werden steeds toegankelijker voor de vos, de aartsvijand van de lepelaar. Afwezig van vossen, werden de wadden een waar toevluchtsoord. En daar gaat het tot op de dag van vandaag heel goed met de vogel. Zo goed dat ze niet verder kunnen groeien met het voedsel wat ze daar kunnen vinden. Hierdoor besloten sommige lepelaars toch uit te wijken naar het vasteland, maar dan wel naar een stuk dat vossen nog niet hebben ontdekt. Eén van de eerste plekken waar een nieuwe kolonie zich vestigde is Wieringen, een voormalig Waddeneiland.

Het was een bijzonder moment in de geschiedenis van de lepelaar toen hij zijn terugkeer maakte naar het vasteland. Wieringen is bij uitstek een goede plek voor een nieuwe kolonie. Het ligt vlakbij de Wadden en niet onbelangrijk: de vossen hebben het nog niet ontdekt. Ook is er genoeg vis aanwezig in de omliggende polders en meren waarmee de kolonie zijn jongen kan voeden. Sinds 2005 zitten er rond de 300 lepelaars op Wieringen.

Voedselgebrek op de Wadden lijkt niet de enige reden dat de lepelaar weer besluit terug te keren naar het vasteland. Hij heeft namelijk ook een nieuw trucje tegen de dreiging van de vos. Sommige kolonies nestelen nu in bomen! Op deze manier kan de vos niet bij de eieren of opgroeiende jongen komen. Slim van de lepelaar, maar het ziet er soms nog wel onhandig uit. Lepelaars zijn niet gemaakt om in bomen te zitten en dat is te zien in sommige beelden uit Beleef de Lente.

Vroege Vogels ontdekt Wieringen, vrijdag 29 mei 2020 om 19.50u op NPO 2!