Geograaf en gepensioneerd aardrijkskundedocent John van Zuidam heeft de geschiedenis van het Twentse landschap in kaart gebracht. In zijn net verschenen boek ‘Oale groond’ beschrijft hij het ontstaan van het reliëf in de voorlaatste ijstijd tot aan de rol die de grote textielbaronnen in de 19e en 20e eeuw hebben gespeeld bij het behoud van landschap en natuur. En Twente had z’n eigen Jan P. Thijsse in de persoon van meester Bernink, hoofdonderwijzer in Denekamp, die in dezelfde tijd leefde. Bernink richtte het museum 'Natura Docet' op.
Geodiversiteit
Maar de geschiedenis van het Twentse landschap brengt tegelijkertijd de huidige werkelijkheid pijnlijk in beeld: het verdwijnen van houtwallen, de aanleg van wegen en dorpsuitbreidingen op de oeroude essen. John van Zuidam noemt dat, naast het verdwijnen van biodiversiteit, de teloorgang van geodiversiteit. De term die daarvoor in Friesland is bedacht, landschapspijn, is ook van toepassing in Twente. Code Rood voor het karakteristieke Twentse landschap.