Telers en afnemers van gewassen, alsook leveranciers van bestrijdingsmiddelen, zijn er onvoldoende in geslaagd om het gebruik van chemische middelen terug te dringen. Volgens onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is de afgelopen jaren wel vooruitgang geboekt, maar zijn de doelen op het gebied van waterkwaliteit, biodiversiteit en arbeidsveiligheid nog niet gehaald.
Achteruitgang biodiversiteit en waterkwaliteit
De overheid heeft in 2013 maatregelen aangekondigd om in 2023 te voldoen aan de internationale eisen voor milieu, voedselveiligheid en arbeidsomstandigheden met betrekking tot gewasbescherming. Uit een tussenevaluatie van het beleid blijkt dat onder meer de biodiversiteit in het agrarisch gebied achteruitgaat.
Volgens het PBL is de waterkwaliteit onvoldoende verbeterd. Nog te vaak worden bij de drinkwaterwinning te hoge hoeveelheden gifstoffen in het grond- en oppervlaktewater aangetroffen, meldt het PBL. Het kabinet wilde dat deze normoverschrijdingen tussen 2013 en 2018 zouden halveren, maar dat is niet gelukt. Vorig jaar was zelfs sprake van een lichte stijging.
De grote boosdoener: glyfosaat. Deze onkruidverdelger, waarvan Roundup de bekendste merknaam is, wordt door veel akkerbouwers gebruikt.
Risico’s voor arbeiders
Ook de arbeidsbescherming kan beter. Een kwart van de telers blijkt zijn personeel niet in te lichten over de risico’s van het werken tussen gewassen die met bestrijdingsmiddelen zijn behandeld. Volgens het onderzoeksbureau is het instellen van een plafond voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen een mogelijke oplossing om de doelen te halen. Dat beperkt de milieuruimte voor telers, wat de sector kan aanzetten tot innovatie en het gebruik van alternatieven.
LTO Nederland, Glastuinbouw Nederland, KAVB (bloembollensector) en NFO (fruittelers) herkennen zich niet in de ''negatieve teneur'' van het onderzoek. Volgens de organisaties werken ondernemers in de Nederlandse land- en tuinbouwsector hard aan de verdere verduurzaming van gewasbescherming. ,,En niet zonder resultaat, zo blijkt uit onder meer de dalende milieulast en emissies. Deze evaluatie zou inzicht moeten bieden in de voortgang van de gestelde doelen in 2018 en de effectiviteit van het hiertoe ingezette beleid.''
Volgens Natuur & Milieu maakt de vervuiling het steeds moeilijker en duurder om water te zuiveren. ''Ingrijpen is nodig om verlies van biodiversiteit te vermijden en hoge kosten en zelfs boetes te vermijden.''