Vrijdag 22 november is officieel de laatste dag van de klimaattop COP29 in Azerbeidzjan gestart. In Bakoe, de hoofdstad van Azerbeidzjan, komen wereldleiders en beleidsmakers samen om beslissingen te nemen in de strijd tegen klimaatverandering. Hieronder volgt onderstaande overzicht van de ontwikkelingen:

Op de klimaattop in Bakoe is voorgesteld dat rijke landen vanaf 2035 jaarlijks 250 miljard dollar aan klimaatsteun aan ontwikkelingslanden geven, veel minder dan de eerder geëiste 500 miljard dollar. Het doel is verduurzaming en hulp bij klimaatrampen. De tekst roept op om samen te werken om de totale klimaatfinanciering naar 1300 miljard dollar in 2035 te verhogen, waarbij rijke landen het voortouw nemen.

De EU wil dat ook landen zoals China en Saudi-Arabië bijdragen, maar dit stuitte op weerstand. Het voorstel is het eerste concrete financiële plan op deze top, waar klimaatfinanciering het hoofdthema was.

Arabische landen, met Saudi-Arabië voorop, weigeren op de klimaattop in Bakoe stellingname tegen fossiele brandstoffen. Dit zet druk op de eerdere COP28-afspraak voor een "transitie weg van fossiele brandstoffen". Saudi-Arabië, een van de grootste olieproducenten, voert al langer campagne tegen het benoemen van fossiele brandstoffen als probleem.

Rijke landen willen nog steeds niet zeggen op hoeveel geld ontwikkelingslanden kunnen rekenen in de onderhandelingen op de klimaattop in Azerbeidzjan. De top (COP29) is gepland tot en met vrijdag, maar de onderhandelingen lopen vaak uit. Ook nu verwachten veel diplomaten niet op vrijdag al naar huis te kunnen. In een persconferentie op de klimaattop zei klimaatcommissaris van de EU Wopke Hoekstra dat hij nog geen bedrag wil noemen, omdat hij eerst duidelijkheid wil krijgen over wat er allemaal meetelt als klimaatfinanciering en welke landen meebetalen. "Anders is het alsof je een prijs afspreekt voor een gevuld winkelmandje, maar ondertussen nog niet weet wat erin zit."

De klimaattop draait dit jaar grotendeels om geld. De afspraak dat rijke landen jaarlijks 100 miljard dollar per jaar verstrekken aan klimaatfinanciering verloopt in 2025. Arme en kwetsbare landen willen dat dit bedrag aanzienlijk omhooggaat. Vanaf 2030 is er jaarlijks zeker 1 biljoen (1000 miljard) dollar nodig aan klimaatfinanciering, berekenden klimaatexperts eerder.

Ontwikkelingslanden zouden het "een grap" vinden als op de klimaattop een verdubbeling van het klimaatfinancieringsdoel wordt afgesproken. In Bakoe wordt momenteel onderhandeld over een nieuw bedrag dat rijke landen jaarlijks aan klimaatfinanciering voor arme landen moeten bijdragen. Nieuwssite Politico berichtte begin deze week dat de EU zou aansturen op een jaarlijks bedrag van in totaal 200 of 300 miljard, terwijl het huidige bedrag 100 miljard is. Geen enkele diplomatieke bron heeft die inzet bevestigd.

"Is dit een grap?", zei een Boliviaanse vertegenwoordiger op de vraag van een journalist wat hij vindt van het bedrag van 200 miljard. Ontwikkelingslanden vinden zelf dat minstens een bedrag van 1 biljoen (1000 miljard) nodig is. Klimaatexperts onderschrijven dat. Het geld is bedoeld voor arme landen om te verduurzamen en maatregelen te kunnen nemen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Ontwikkelingslanden laten ook weten dit geld nodig te hebben om hun klimaatdoelen op te stellen, die begin volgend jaar af moeten zijn. De onderhandelingen over dit bedrag verlopen "frustrerend en teleurstellend", aldus een Keniaanse vertegenwoordiger.

Maatschappelijke organisaties die de klimaattop in Bakoe volgen, vinden dat er tot nu toe te weinig schot zit in de onderhandelingen. Toch houden ze de hoop erin dat het in de laatste dagen van COP29 tot concrete resultaten komt. "Geen van de partijen wil dat deze COP mislukt", zegt Hilde Stroot van Oxfam Novib. De eerste week verliep volgens haar "redelijk desastreus", maar ze sluit een stroomversnelling zeker niet uit.

Ook voorzitter Dieuwertje Wallaart van de Jonge Klimaatbeweging zegt dat het de komende dagen "erop of eronder" is. "Tot nu toe gaan de onderhandelingen te traag, maar je voelt hier wel dat er een eindsprint aan zit te komen", laat ze weten. "We hopen dat de EU nu leiderschap zal tonen en ook gaat leveren op financiering." Om de onderhandelingen open te breken, is het volgens beiden belangrijk dat er snel duidelijkheid komt over het belangrijkste onderwerp: geld voor armere landen om mee te doen aan de energietransitie en beter voorbereid te zijn op de ernstigste gevolgen van klimaatverandering. "Zolang die duidelijkheid er niet is, worden ook andere onderwerpen gegijzeld", zegt Stroot.

Bron: ANP