Kijk ’s avonds omhoog en je ziet de miljarden sterren van de Melkweg

Het is nú de tijd om bij helder weer ’s avonds of ’s nachts de Melkweg te zien. Aan de sterrenhemel zie je dan een lichtende band van de ene naar de andere kant van de horizon lopen, dwars door het punt recht boven je hoofd. “Zeker rond deze dagen, als de maan zich niet laat zien, is het donker genoeg om de Melkweg te bewonderen”, legt sterrenkundige Jeffrey Bout uit. “Alleen moet je wel naar het oosten of noorden van het land om de luchtvervuiling te ontvluchten. In Zeeland lukt het ook nog wel, maar in de Randstad niet meer”.

We zijn op een heldere avond met vrieskou op uitkijkpunt Ezumakeeg, bij vogelaars een bekend punt. Het ligt in het nationaal park Lauwersmeer, aan de Waddenkust en op de grens tussen Groningen en Friesland. Maar we komen nu niet voor de vogels – hoewel je continu de ganzen op de achtergrond hoort – maar voor de sterren. Het is pikkedonker, niet voor niets is het gebied uitgeroepen tot Dark Sky Park. Juist op dit soort heldere winteravonden, als het nieuwe maan is, is dat één van de hotspots in Nederland om de Melkweg goed te kunnen zien. De Melkweg is het sterrenstelsel waarin we met de aarde en de zon ons bevinden.

We kijken dus van binnenuit op ‘ons’ Melkwegstelsel, dat uit 200 tot 400 miljard sterren bestaat. “Het mooie vind ik dat je dan diep het heelal in kijkt. Sterrenkundig gezien staan de losse sterren die we zien, relatief dichtbij, maar altijd nog duizenden miljarden kilometers hiervandaan. Als je de zwakke band van de Melkweg ziet, die staat nog veel verder weg. Dus het heelal is nog veel groter. Maar er zijn ook nog heel veel andere melkwegstelsels”.

Jeffrey wijst op de Andromedanevel, recht boven ons. We zien een vaag lichtvlekje. “die staat op 2,5 miljoen lichtjaar. Dus we kijken terug in de tijd, want het licht heeft er 2,5 miljoen jaar over gedaan om bij ons te komen”.