Waarom trekken kanoeten niet op tijd?

Doordat het voorjaar in het Noordpoolgebied steeds vroeger begint, komen trekvogels als de kanoet tegenwoordig te laat aan om hun kuikens voldoende eten te kunnen bieden. Bioloog Thomas Lameris vraagt zich af waar de bottleneck zit. Kúnnen de vogels misschien niet eerder op trek gaan, omdat ze hun vetvoorraad voor de lange tocht niet snel genoeg aangevuld krijgen?

Voorheen kwamen de kanoetenkuikens in Siberië uit het ei, precies op het moment dat er ook heel veel insecten uit de ontdooiende bodem kwamen. Maar omdat de gemiddelde temperatuur in het noorden veel sneller stijgt dan op de rest van wereld, pieken die insecten steeds vroeger. De kanoeten vertrekken nauwelijks eerder uit Afrika

Om te ontdekken of de kanoeten misschien niet eerder kúnnen trekken, heeft Lameris een groep vogels gedurende de winter in gevangenschap gehouden, in de kooien van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee op Texel. Een derde van die dieren gaf hij  de hele dag toegang tot de voerbak, een ander deel kon maar 12 uur bij het eten en de laatste groep had gedurende zes uur per dag toegang tot het voer. Lameris zag dat de vogels die het langst bij het voer konden aan het eind van de winter ook het zwaarst waren: 180 gram tegenover 120 gram voor de vogels die maar zes uur per dag konden eten. Hij benadrukt dat die gewichten allemaal binnen de normale range liggen en de vogels ook in het wild niet de hele dag kunnen eten. "Maar een belangrijke vraag is hiermee wel beantwoord: vogels die langer kunnen eten, vetten ook sneller op."

Nu begint het tweede deel van het experiment van Lameris. "We laten de drie groepen vogels los met zendertjes op hun rug. De grote vraag is nu: gaan de vogels die zwaarder zijn ook eerder op trek? Als dat zo is, zou het kunnen zijn dat de vogels die te laat in de broedgebieden komen gewoon niet op tijd kúnnen opvatten in onze Waddenzee, of in de overwinteringsgebieden in Afrika", aldus Lameris. De vertrekdatum uit de Waddenzee kan de onderzoeker voor alle vogels precies in de gaten houden dankzij de minuscule zendertjes die ze op hun rug dragen. Binnen een maand verwacht Lameris de eerste resultaten van dit experiment. ;Beter beheer

Het onderzoek bevredigt aan de ene kant de nieuwsgierigheid van trekvogelonderzoekers: waar zit de beperking? Aan de andere kant heeft het werk ook een duidelijke praktische kant, vindt Lameris. "Als je zou leren dat trekvogels in de problemen komen omdat ze hier of elders niet voldoende eten kunnen vinden, is dat een extra reden om gebieden als de Waddenzee zorgvuldiger te beheren."
de kanoeten van Lameris zijn via deze link te volgen.