Kabinet start onderzoek naar positieflijst reptielen

Een schattig roodwangschildpadje, een blitse gekko of een stoere rattenslang. Het zijn prachtige reptielen, maar zijn ze ook geschikt als huisdier? Nieuw Sociaal Contract (NSC) en de Partij voor de Dieren (PvdD) hebben daar grote twijfels bij. Ze deden onlangs een oproep aan het kabinet om snel werk te maken van een huis- en hobbydierenlijst (positieflijst) voor reptielen.

De partijen willen dat er wetgeving komt over welke reptielen wel en niet geschikt zijn om te houden als huisdier. Staatssecretaris Jean Rummenie van het ministerie van LVVN (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) heeft deze week in de kamer toegezegd om met een positieflijst te komen voor reptielen.

Aanleiding voor de oproep zijn de overvolle schildpaddenopvangen. De dieren worden massaal gedumpt. Kamerlid Ines Kostić (PvdD): “Schildpadden sterven een langzame hongerdood als ze zomaar worden uitgezet bij een slootje. Het is dus van levensbelang dat er snel betere regelgeving komt voor het welzijn van deze dieren, en steun voor de mensen die zich hiervoor inzetten”. De partijen roepen niet alleen op tot een nieuwe positieflijst.

Ook moeten de reptielenopvangen in Nederland meer capaciteit krijgen en moet er voorlichting komen over het verantwoord houden van deze dieren. Kamerlid Harm Holman van NSC: “Het is niet alleen een kwestie van dierenwelzijn, maar ook van verantwoordelijkheid. De illegale handel in reptielen blijft toenemen, en veel van deze dieren eindigen in erbarmelijke omstandigheden. We moeten als samenleving verantwoordelijkheid nemen en de juiste maatregelen treffen om dit probleem aan te pakken. Een positieflijst voor reptielen is een cruciale stap in die richting.”

Nederland kent zeven inheemse soorten reptielen. De levendbarende hagedis, de muurhagedis, de zandhagedis, de hazelworm, de ringslang, de gladde slang en de adder. Schildpadden komen van nature niet voor in ons land. Maar ze worden wel massaal teruggevonden in onze wateren, vooral in stedelijk gebied. Het zijn exemplaren die zijn gedumpt. Bijvoorbeeld de roodwang-, de geelwang- en de geelbuikschildpad.

Deze dieren komen van oorsprong voor in het zuidoosten van de Verenigde Staten. In de 20ste eeuw zijn tientallen miljoenen roodwangschildpadden naar alle uithoeken van de wereld geëxporteerd als huisdieren, en in veel gevallen ook in het wild vrijgelaten. In 1997 is er daarom in de EU een verbod ingevoerd op de import van roodwangschildpadden. Sinds 2016 worden alle lettersierschildpadden officieel erkend als invasieve exoot binnen de EU en is de handel verboden.

De positieflijst, die bepaalt welke diersoorten als huisdier mogen worden gehouden, geldt op dit moment wel voor zoogdieren, maar dus nog niet voor reptielen. Vanaf 1 juli 2024 mogen er in Nederland nog maar 30 soorten zoogdieren gehouden worden. Op de zogenaamde ‘huis-en hobbylijst’ staan dieren als de bunzing, de fret, het konijn, maar ook de waterbuffel. Zoogdieren die niet meer gehouden mogen worden zijn bijvoorbeeld de serval, de wasbeerhond, de otter en de degoe.

Ook Vroege Vogels besteedde meerdere malen aandacht aan de langlopende discussie rond de totstandkoming van de positieflijst en de handel in wilde dieren. Zo startte het programma in 2012 een petitie om de handel van wilde dieren op Marktplaats te doen stoppen.  In 2015 was toenmalig staatssecretaris Sharon Dijksma te gast bij Vroege Vogels met het bericht dat na 22 jaar er een positieflijst was. Maar daar werd in 2017 door de rechter een streep doorgezet omdat de lijst onvolledig onderbouwd was.