Jelle Reumer: Haalbaar en betaalbaar

Ooit leefde de mensheid in grotten. Of in zelfgebouwde hutten van met leem dichtgesmeerde mammoetbeenderen of van takken met bananenbladeren eroverheen. Het leven was feitelijk een kwestie van óverleven. De bedreigingen waren legio en groot. Als je gisteren had overleefd, moest je dat kunstje vandaag zien te herhalen. Over morgen hoefde je je niet druk te maken, dat lag buiten je blikveld en je invloedssfeer. Er moest worden geleefd en óverleefd, gejaagd en verzameld. Eten gehaald. Eten dat je ergens in de buurt van grot of hut kon halen, was haalbaar. Haalbaar, onthoud dat woord even.

Veel later, in de klassieke Oudheid, vond men het geld uit, wellicht de meest innovatieve én tegelijkertijd destructieve uitvinding ooit door de mensheid gedaan. Geld in de vorm van munten was een intermediair tussen de dingen die je nodig had en de dingen die je over had. Dankzij geld kon je van het graan dat je had geteeld of van de produkten die je maakte de kleren of de broden kopen die je nodig had. Dat luisterde nauwkeurig en leidde al snel tot ongelijkheid. Als je geld overhield, werd je rijk zonder dikwijls te beseffen dat je geld niet kunt eten; als je er te weinig van had kon je niet genoeg spullen en eten kopen en verviel je tot armoede. De juiste balans zorgt ervoor dat het leven draaglijk en de dingen betaalbaar zijn. Betaalbaar, onthoud dat woord ook even.

Inmiddels is de mensheid het Paleolithicum en de Oudheid ontstegen en leven we in 2021. De problemen zijn er niet kleiner op geworden. Op de ene plek is er teveel armoede in de wereld, op de andere plek teveel rijkdom. Er zijn teveel mensen. Er is teveel CO2 in de atmosfeer, de temperatuur stijgt, het klimaat verandert. De hoeveelheid bosbranden, overstromingen, modderlawines, droogteproblemen, orkanen en andere antropogene ellende is niet meer te overzien. Daar moet dus nodig wat aan gebeuren. Er is teveel klimaat-gerelateerde narigheid. Zo langzamerhand is bijna iedereen ervan doordrongen dat het zo niet langer kan. De ene na de andere klimaattop of biodiversiteits-conferentie roept op tot actie. Ook Frans Timmermans en zelfs de paus willen actie zien.

Vooralsnog bestaat die actie vooral uit het stevig in het zand zetten van de hakken. Want wat zegt onze zeer gewaardeerde regering: ‘ja hoor eens, we moeten niet te hard van stapel lopen, het moet allemaal wel haalbaar en betaalbaar zijn’. Haalbaar en betaalbaar, daar hebben we dit gezellig rijmende tweetal weer. Laat het even bezinken. Haalbaar is een begrip uit het Paleolithicum en betaalbaar stamt uit de klassieke Oudheid. Maar, beste regering: we leven niet meer in het stenen tijdperk of in de Oudheid. We leven in 2021. Handel daar dan ook alsjeblieft naar.

Dank u wel!