'Hot Spots' voor planten op de kaart

Met een nieuwe plattegrond van Nederland zetten onderzoekers de belangrijkste plekken voor planten en ook mossen, korstmossen en paddestoelen op de kaart.

De kaart ' Hotspots voor Botanische Biodiversiteit' leert dat niet alle gebieden die rijk zijn aan waardevolle begroeiing in beschermde natuurgebieden liggen. Laurens Sparrius van FLORON: 'Ongeveer 80% van de hotspots ligt in beschermde natuur, zoals het Nationaal Natuurnetwerk. Die andere 20% ligt bijvoorbeeld in steden, maar ook  rond oude zeedijken in het Waddengebied. Daar liggen bijvoorbeeld 'Noorse stenen', die vroeger veel werden gebruikt bij dijkverzwaringen. Nu zijn dat geweldige plekken voor korstmossen.'

Baudewijn Odé van Floron roept een ieder die 'in het land aan het werk gaat' op om vooral op die kaart te kijken. 'Als je rond zo'n hot spot aan de slag wilt, check dan vooral bij 

De kaart is te vinden op de site van FOLRON.

Onderstaand persbericht van FLORON is uitgegeven bij het 'live gaan' van de hotspotkaart:

Waar komen de meest bijzondere planten, mossen en paddenstoelen voor? Natuurorganisaties FLORON, BLWG en NMV hebben een kaart gemaakt met hotspots voor botanische biodiversiteit in Nederland.

Vrijwilligers en de overheid hebben de afgelopen 30 jaar in heel Nederland planten en dieren in kaart gebracht. Inmiddels is vrijwel het hele land meerdere keren onderzocht en zijn tientallen miljoenen waarnemingen van planten verzameld, waardoor we nu een goed beeld kunnen krijgen van soortenrijke gebieden. In totaal zijn 200 gebieden in Nederland aangemerkt als hotspot. De twee meest diverse gebieden zijn te vinden op de Veluwe in de omgeving van Kasteel Staverden en in de duinen bij Wassenaar. Bijna alle duingebieden en natuurgebieden in Zuid-Limburg scoren hoog, vanwege het grote aantal zeldzame soorten dat hier voorkomt. De gebieden zijn vooral zo rijk omdat hier veel verschillende biotopen bij elkaar te vinden zijn, zoals open duin, bos, bebouwing en kleinschalige landbouw.

Niet alle biodiversiteitshotspots liggen in natuurgebieden. Een kwart van de gebieden is niet beschermd. Zo scoort de binnenstad van Amsterdam het hoogst op diversiteit aan muurplanten. Drie van de beste plekken voor korstmossen zijn oude zeedijken met veel natuursteen. Kleine particuliere landgoederen in Friesland en Groningen herbergen een uitzonderlijke rijkdom aan stinzenplanten (voorjaarsbloeiers).

Natuurorganisaties hopen met de kaart meer aandacht te krijgen voor het behoud van hotspots. Bij hotspots met een klein oppervlak is de rijkdom aan soorten vaak te danken aan een consequent beheer, zoals maaien, plaggen en zagen. Dit is vaak eeuwenlang op dezelfde manier uitgevoerd. Of er is simpelweg meer dan honderd jaar niets gedaan, zoals in bosreservaten. In een stabiele omgeving vestigen zich in de loop van de tijd steeds meer soorten, zo is de theorie. Zonder grote veranderingen in een gebied blijven soorten op hun plek staan, ook als ze zich vanwege het huidige warmere klimaat, of bij de hoge stikstofdepositie niet meer spontaan zouden vestigen. In sommige gebieden, zoals het rivierengebied, kan constante dynamiek juist zorgen voor een hoge soortenrijkdom omdat pioniersoorten zich beter kunnen vestigen als er een overstroming is geweest. Valt de dynamiek weg, dan neemt het aantal soorten weer snel af.
De kaart is gemaakt met waarnemingen uit de Nationale Databank Flora en Fauna en de Rode Lijst. De kaart is te raadplegen in de NDFF Verspreidingsatlas ( https://www.verspreidingsatlas.nl/biodiversiteit/hotspots ) Naast beschrijvingen van gebieden is het ook mogelijk om de lijst met de soorten op te vragen die binnen een straal van 5 km rond het gebied voorkomen.

Tekst: Laurens Sparrius, FLORON

Dit onderzoek werd uitgevoerd door FLORON, BLWG en NMV met steun van het Wereld Natuur Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds.