Hoe overleven duiven in de stad Utrecht?

In elke stad zijn ze wel te vinden, duiven. Aan de ene kant zien we duiven als symbool voor de vrede en de liefde, maar aan de andere kant zien we ze als plaagdieren, als vliegende ratten. En die tegenstrijdigheid maakt het voor gedragsbioloog Vivian Goerlich interessant om zich al jarenlang te verdiepen in de duif. 

Duiven overleven in de stad. Dit heeft te maken met het feit dat ze zelfvoorzienend zijn, ze zijn niet afhankelijk van het voedsel in de stad. Duiven produceren namelijk melk, en dit slaan ze op in hun krop, een verbreding bovenin de keel. Deze duivenmelk bestaat uit mineralen, eiwitten, vet en koolhydraten. Ook heeft het antistoffen, zoals moedermelk. Zowel het mannetje als het vrouwtje  produceren deze voeding, die jonge duiven kunnen uitpikken uit de keel van hun ouders. Door deze melk zijn duiven niet afhankelijk van insecten, larven of ander voedsel. Hierdoor kunnen duiven het hele jaar broeden, en kunnen ze makkelijk overleven in de stad.

Toch is het niet altijd makkelijk samenleven met de mens, voor de duif. Zo zie je vaak duiven rondlopen met een mank pootje of mist een duif een teentje. Dit komt omdat hun pootjes wel eens vast komen te zitten door draadjes van onder andere lappenmarkten of iets dergelijks. En ook het haar van mensen kan zich wikkelen om de pootjes, waardoor die deels afsterven. 

De stadsduif is een afstammeling van de rotsduif.  Als je de stadsduiven bekijkt, zie je allerlei verschillende verenkleden. Sommigen wit, anderen rood, of grijsgroen. Maar de meesten hebben wel een gezamenlijke kenmerk, namelijk twee zwarte banden in hun vleugels.  Dat zijn de kenmerken van de wilde rotsduif, waar deze duif vanaf stamt. Sommige stadsduiven hebben niet meer die twee zwarte banden, met deze duiven is dan zoveel mee gefokt dat die banden zijn verdwenen.

Het verenkleed kan ook verschillen in lichte en donkere veren. Het blijkt dat de stadsduiven die een donker verenkleed hebben, beter tegen vervuiling kunnen dan stadsduiven met een lichter verenkleed. Ze worden minder ziek van vervuiling dan lichtere duiven. De vraag is of je dat terugziet in de stad, is er in de vuilere delen meer donkere soorten? Die vraag vindt Vivian Goerlich interessant. Vinden we die genetische selectie terug op straat.

Vroege Vogels TV over Utrecht is vrijdag 12 november 2021 om 19.50 uur te zien op NPO 2!