Museum van de biodiversiteit: het moeras

In oktober wordt in het Chinese Kunming de Biodiversiteitstop van de VN gehouden. Daar moeten goede afspraken worden gemaakt ,want de wereldwijde biodiversiteit keldert hard achteruit. Volgens recente studies staan zeker 1 miljoen soorten op uitsterven. En dat is een voorzichtige schatting.

Vroege Vogels heeft voor deze gelegenheid samen met de VARAgids het Openluchtmuseum van de Nederlandse Biodiversiteit geopend. Wekelijks staan we stil bij een van de zeven museumzalen. Deze week: het moeras waar de gestreepte ringslang leeft.

Koning van het moeras wordt hij wel genoemd: de ringslang. Je vindt hem vaak op plekken waar water is, simpel omdat de ringslang daar z’n voedsel vandaan haalt: kikkers en padden staan hoog op z’n menu. Op veel ‘natte’ plekken in Nederland is de slang te vinden, soms overwintert hij in de kruipruimtes van woningen. Op een paar locaties leven ringslangen die net iets anders zijn dan onze inheemse slang. Het gaat dan om een oostelijke variant, met in de lengte strepen op zijn huid. Een nauw verwante exoot, die een gevaar vormt voor ‘onze’ ringslang. De oostelijke ringslang is meestal onbewust uitgezet, en in de Krimpenerwaard bijvoorbeeld ooit meegekomen met van de Balkan geïmporteerde rietplanten.

Het feit dat exotische oostelijke ringslangen in de Nederlandse natuur leven is zorgelijk, met name omdat twee van de drie genoemde populaties dichtbij populaties van de inheemse ringslang leven. Hybridisatie - kruising tussen beide soorten - betekent dat onze inheemse ringslang een deel van zijn identiteit verliest en op den duur zelfs kan worden verdrongen door de exoot. Volgens Richard Struijk van kenniscentrum Ravon is daar moeilijk wat tegen te doen: het gaat om zoveel oostelijke ringslangen die onmogelijk allemaal weg te vangen zijn uit de natuur.