Het koninkrijk van de rode bosmier

Vroeg in het voorjaar
Bij de allereerste zonnestralen kruipen de mieren massaal naar buiten om te zonnebaden. Ze zetten hierbij vetreserves om in makkelijker verbrandbare suikers. In dikke zwarte klompen krioelen ze over elkaar heen, traag als stroop. Als het wat warmer wordt lopen de mieren af en aan met bouwmateriaal om het nest weer te repareren en op te bouwen. Als je goed kijkt zie je ook dat ze met andere mieren slepen. Dit zijn jonge werksters, die ze van de ene naar de andere burcht verhuizen. De jonge werkster heeft de keuze om te blijven of weer terug te lopen als ze de nieuwe plek niks vindt.

Strijd om het licht
Als een burcht op een slechte plaats ligt; zonder voedsel of overschaduwd door bomen besluit het volk om naar een nieuwe plek te verhuizen. Soms duurt het jaren voordat een burcht totaal verlaten is. Uiteindelijk gaat iedereen mee inclusief de koningin. De burcht is al een eind in aanbouw voordat de werksters de koninginnen overbrengen. Ze rolt zich op tot een bal en zodat ze makkelijke vervoerd kan worden. 

Jacht naar eiwitten
Door het koude droge voorjaar zijn er weinig insecten te vinden. De koningin heeft eiwit nodig om eieren te leggen waaruit werksters, nieuwe gevleugelde koninginnen en mannetjes komen. De mierenscouts zijn verantwoordelijk voor het voedsel. Kleine prooien zoals rupsen van wintermotten kunnen ze alleen de baas, maar ook grote kevers worden zonder aarzelen aangevallen. Kevers zijn vaak hard bepantserd, maar ook zij hebben zwakke plekken aan de onderkant. Zodra de scout mierenzuur gaat spuiten is dat het teken voor de versterking om in actie te komen. De andere scouts snellen te hulp en met zijn allen trekken ze het beest de burcht in. Een grote kolonie verzamelt meer dan 5 miljoen insecten per jaar.

Brandstof op grote hoogte
Mieren verbruiken veel energie en nu de wintervoorraden op zijn moeten ze op zoek naar nieuwe brandstof. Die vinden ze niet op de grond, maar hoog in toppen van de bomen. Ze zijn op zoek naar bladluizen en die leven in het bos alleen op grove dennen, eiken, berken en hulst. Meer dan 10 meter loodrecht omhoog is voor een mier van 1 cm een hele beklimming, maar het luizenvocht is vaak hun enige brandstofvoorraad. De werksters van vorig jaar weten nog precies waar ze heen moeten omdat ze een soort fotografisch geheugen van de omgeving opgeslagen hebben.

Melken
De bladluizen zuigen met hun snuit de sappen uit de bomen en slaan het zoete goedje op in hun achterlijf dat honingdauw heet. Voor hen is het een restproduct, maar de mieren lopen er goed op. Als een luis gemolken wil worden lokt ze de mieren met een klein druppeltje honingdauw naar zich toe. De mieren tanken zich vol en rennen terug naar beneden. Onderweg worden hongerige collega’s even bijgevoerd. Elke mier in de kolonie heeft zijn eigen taak. De luizenmelkers werken in vaste teams samen om voor een groep luizen te zorgen. De transporteurs rennen op en neer, de melkers houden de productie in de gaten en de wachters beschermen de luizen tegen andere rovers. Ondertussen zoeken scouts de bomen af naar nieuwe luizen.

Troonopvolging
Als het de mieren lukt voldoende voedsel te vinden komen op een zonnige zomerdag de koninginnen en mannetjes naar buiten gekropen om voor het eerst hun nieuwe omgeving te verkennen. Ze warmen hun vliegspieren op en kiezen een paar dagen later het luchtruim voor hun bruidsvlucht. De vrouwtjes die gepaard hebben landen op een andere burcht en worden druk besnuffeld en betast. Als de werksters haar accepteren wordt ze de burcht ingetrokken en gaat ze volgend jaar zelf eieren leggen.
Hier je stukje tekst.

Gerelateerde links:
Ruziënde mieren (Video)
De evolutie van veelteelt door mieren (Tip)
Meer gemier (Nieuws)
Het antibioticum van de mieren (Natuurweetje)
Tip: de mierentuin (Tip)