Boek 'Het Buurtbos', bomenmuseum Gimborn, wespen en overige onderwerpen

Het fascinerende leven van de wesp, Boek Het Buurtbos van Dik van der Meulen en de overige onderwerpen van de uitzending van Vroege Vogels radio 14 juli 2024.

Luister de onderwerpen op de volgende startpunten:

00:12:57 - Arboretum Gimborn 100 jaar
00:33:30 - Het fascinerende leven van de wesp
00:44:13 - Het Buurtbos
01:12:57 - Paleo-DNA wolharige mammoet geeft nieuwe informatie
01:23:02 - Cursus meeuwengeluiden

Dit jaar, 2024, is het Jaar van de Wesp, en wat wespenkenner Theo Peeters betreft kan de wesp dat best gebruiken. Volgens de entomoloog en conservator van het Natuurmuseum Brabant in Tilburg mogen wespen als insectensoort best wat meer erkenning krijgen. “De meeste mensen kennen alleen maar lastige wespen, de Duitse of de gewone wesp. Dat zijn inderdaad de zogenoemde limonadewespen die in augustus en september bij je op het terras komen en van je vlees of van je taart komen meepikken”, zegt Peeters. Dé wesp bestaat overigens volgens Theo Peeters niet. “Als je alle wespen in Nederland optelt komt je op meer dan 6000 soorten."

Bekijk ook de aflevering van onze YouTubeserie Maar Natuurlijk over de wesp.

Zeventien jaar geleden kocht schrijver Dik van der Meulen een huisje midden in het bos te Lunteren. En sinds die tijd houdt hij een natuurdagboek bij. Dat natuurboek, Het buurtbos genaamd, verschijnt aankomende week en verhaalt over spechten, edelherten en de veranderende natuur door toedoen van de mens.

In een uurtje van de Alpen naar de Himalaya lopen, en van Japan naar Canada. Het kan -qua bomen en struiken althans- in het Nationaal Bomenmuseum Gimborn. 100 jaar geleden werden de eerste bomen en struiken geplant in wat inmiddels het grootste arboretum van het land is. Reden voor verslaggever Gert Elbertsen een bezoek te brengen. 

In de huid van een 52.000 jaar oude wolharige mammoet is een nieuw type paleo-dna ontdekt, in de vorm van fossiele chromosomen. Deze bevatten veel meer genetische informatie dan andere vormen van oeroud dna. Met deze ontdekking wordt het makkelijker voor onderzoekers om het genoom van uitgestorven soorten met dat van hedendaagse tegenhangers te vergelijken. En om, volgens de onderzoekers, deze uitgestorven dieren weer tot leven te brengen. Maar is dat wel iets dat wenselijk is, vraagt paleontoloog en Vroege Vogels columnist Jelle Reumer zich af.

Voor liefhebbers van de duinen, het strand, of het wad, is het geluid van meeuwen synoniem met genieten. Tegelijk klagen steeds meer stedelingen steen en been over de meeuwen die op hun daken nestelen, in hun vuilnis graven en hen krijsend op de dakgoot uit hun slaap houden. Henk Meeuwsen begrijpt daar niets van. "Van het geluid van meeuwen word ik blij. Het doet me denken aan vakanties op de wadden!"

Kokmeeuw: Vooral in het voorjaar een schelle, lachende roep, met een kenmerkende "r" erin.  

Stormmeeuw: Hoog en schril, vaak ook keffend ("canus", uit zijn wetenschappelijke naam betekent hond).

Zilvermeeuw: Vrij luidruchtig met lange uithalen, hoger dan roep van kleine mantelmeeuw. Alarmroep: kort 'kjaa'.

Kleine mantelmeeuw: Lager en nasaler dan zilvermeeuw.