Gevolgen klimaatverandering veel groter dan verwacht

De waargenomen effecten van klimaatverandering op de wereldwijde natuur zijn veel groter dan men tot nu toe dacht. Dit blijkt uit het rapport: 'Extreme weather: does nature keep up?' op de tiende VN-klimaattop. Het rapport is geschreven door prof. Rik Leemans en Arnold van Vliet van Wageningen Universiteit (én van het Natuurkalenderproject) in opdracht van het Wereld Natuur Fonds.

De auteurs concluderen dat als de huidige trend doorzet de aantasting van de natuur onomkeerbaar is. Zij pleiten daarom voor dringende bijstelling van de mondiale politieke klimaatdoelstellingen. Het Wereld Natuur Fonds overhandigde het rapport dinsdag in Nederland aan staatssecretaris Van Geel vlak voor zijn vertrek naar Buenos Aires.

Natuurkalender in Zuid-Amerika
Arnold van Vliet, van ónze Natuurkalender, presenteerde het rapport dinsdag tijdens de grote klimaatconferentie COP 10 in Buenos Aires.

Het rapport - met waarnemingen voor Nederland uit de Natuurkalender - concludeert dat planten en dieren overal ter wereld nu al reageren op het veranderende klimaat. Sommige planten, zoals dopheide en sleedoorn, bloeien bijvoorbeeld al tot 30 dagen eerder dan voorheen. Een ander voorbeeld is het oprukken van de eikenprocessierups, die voor het eerst in 1991 in Nederland is gesignaleerd en nu al tot in midden Nederland jeuk en ademhalingsproblemen veroorzaakt. Wereldwijd zijn de aantasting van koraalriffen, teruglopende aantallen amfibieën en de verwoesting van bossen door branden en insectenplagen mede te wijten aan klimaatverandering.

Natuur reageert op extreem weer
Waren er in 2001 slechts enkele studies met waargenomen effecten gepubliceerd, vorig jaar bijna 200, en nu al meer dan 500. Uit al deze waarnemingen wereldwijd blijkt dat de omvang van effecten van klimaatverandering op de natuur wordt onderschat in de tot nu toe gehanteerde modellen en scenario's. Die onderschatting komt omdat altijd is aangenomen dat het klimaat geleidelijk zal veranderen. Maar de waargenomen effecten komen juist door extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven en zwaardere regenval. De auteurs laten met vele voorbeelden zien dat de natuur hier onmiddellijk op reageert. Extreme weersomstandigheden nemen snel in aantal en omvang toe. Dit verklaart ook de waargenomen omvang van effecten.

De auteurs van het rapport stellen dat om de natuur te beschermen de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot maximaal een 0,5°C per eeuw en in totaal niet meer dan 1,5°C boven het pré-industriële niveau. Als de opwarming groter wordt, dan is het aanpassingsvermogen van de natuur onvoldoende, natuurgebieden worden onomkeerbaar aangetast en planten en dieren zullen verdwijnen.

Tot nu toe werd door klimaatwetenschappers wereldwijd (verenigd in het IPCC*) nog aangenomen dat opwarming van de aarde onder de 2°C moest blijven om de gevolgen van klimaatverandering beperkt te houden. Het Wereld Natuur Fonds beschouwt de bevindingen uit dit rapport als een belangrijke reden om snel internationale onderhandelingen te starten over aanscherping van het internationale klimaatbeleid in de periode na 2012, wanneer de afspraken uit het huidige Kyoto  Protocol aflopen. Om op international niveau te komen tot goed, effectief klimaatbeleid is het van groot belang om deze onderhandelingen nu al te starten.

Leiderschap EU gewenst
Het Wereld Natuur Fonds roept staatssecretaris Van Geel op als voorzitter van de EU leiderschap te tonen tijdens de klimaattop in Buenos Aires. Allereerst dient de EU een ambitieuze en geloofwaardige onderhandelingspositie te ontwikkelen voor de periode na 2012. Het Wereld Natuur Fonds waardeert de inzet van Van Geel die is gericht op 30% emissiereductie in 2020. Uit oogpunt van geloofwaardigheid dient deze doelstelling echter nog wel te worden onderbouwd met een concreet maatregelenpakket. Daarnaast kan en moet de EU volgens het Wereld Natuur Fonds zelf al het voortouw nemen door forse aanscherping van haar energiebesparingsbeleid, het vergroten van de markt voor duurzame energie en versterking van de samenwerking met ontwikkelingslanden.

Zie ook www.natuurkalender.nl

* : IPCC = Intergovernmental Panel on Climate Change

Bron: WNF