Slim stoplicht voor recreanten

Met een slim stoplicht, dat alleen op ‘rood’ springt bij hoogwater, willen Vogelbescherming Nederland en terreinbeheerder It Fryske Gea proberen wadvogels bij Westhoek hun broodnodige rust te geven. “Dit is één van de belangrijkste hoogwatervluchtplaatsen van de hele Waddenzee. Daar moet je echt niet op gaan lopen bij hoogwater.”

De hoogwatervluchtplaats bij Westhoek is de eerste plek die wadvogels als de bonte strandloper, de kanoet of de rosse grutto tegenkomen, wanneer ze bij vloed van de onderlopende wadplaten worden verdreven. “Dit is echt een heel bijzonder plek”, zegt vogelonderzoeker Romke Kleefstra van Sovon Vogelonderzoek. “Hier komen letterlijk tienduizenden vogels rusten tot de wadplaten weer droogvallen en ze weer kunnen eten.” 

Maar ondertussen trekt Westhoek ook enorm veel recreanten, van hondeneigenaren die er hun huisdier komen uitlaten tot vogelfotografen die op de massa’s wadvogels afkomen. “Ik heb hier zelfs wel eens mensen een trouwreportage zien maken, met grote wolken verstoorde vogels op de achtergrond. Dat ziet er natuurlijk spectaculair uit, maar iedere keer dat al die vogels de lucht in gaan, kost weer een hoop energie die ze nodig hebben op de trek.”

Om bezoekers bewust te maken van de verstoring, hebben Vogelbescherming Nederland en It Fryske Gea, met steun van het Waddenfonds een speciale zuil ontworpen. Wanneer het water laag staat en de vogels dus ver op de drooggevallen wadplaten naar eten zoeken, staat er een bord ‘Welkom’ op de zuil. Maar wordt het in het nabijgelegen Harlingen hoogwater, dan draait het bordje in de zuil naar ‘Hoogwater Niet betreden!’

“We hebben bewust gekozen voor een vriendelijk systeem”, legt Arnold van Kreveld van Vogelbescherming uit. Als je het gebied permanent afsluit voor alle bezoek, stuit dat op weerstand. Nu vragen we mensen alleen bij daadwerkelijk hoogwater het gebied niet te betreden.”

Bij ons bezoek blijkt het systeem nog niet waterdicht. Bij laagwater heeft een twintigtal vogelfotografen zich al verzameld aan de rand van de kwelder, in afwachting van de massa’s vogels die steeds dichterbij komen door het stijgende water. Maar wanneer het water zó hoog is gekomen dat het bordje op ‘Niet betreden’ springt, blijven de fotografen zitten waar ze zitten. En die mensen trekken op hun beurt ook weer nieuw bezoek.

Onderzoeker Romke Kleefstra van Sovon is dan ook enigszins sceptisch. “Eigenlijk zou je het gebied ook echt moeten kunnen afsluiten als dat nodig is”, vindt hij. Van Kreveld geeft het ‘vriendelijke systeem’ nog wel een kans. “We willen de komende maanden evalueren hoe deze zuil echt werkt.”