In twee provincies in Mongolië zijn sinds december vorig jaar 727 karkassen aangetroffen van de bedreigde Mongoolse saiga-antilope. Gevreesd wordt dat er inmiddels tussen de 2500 en 3000 dieren dood zijn. Uit onderzoek blijkt dat het gaat om de gevreesde dodelijke virusziekte PPR (pest bij kleine herkauwers). Het Wereld Natuur Fonds (WNF) werkt samen met de overheid aan het bergen van de dode dieren om een grotere catastrofe te voorkomen.
Besmet door vee
De saiga’s zijn gevonden in dezelfde gebieden als waar vorig jaar duizenden schapen en geiten aan PPR zijn doodgegaan (PPR is de afkorting van het Franse peste des petits ruminants). Meteen na de uitbraak besloot de overheid tot het vaccineren van de veestapel en ook werden de dieren in quarantaine gehouden. Eind vorig jaar is de quarantaine opgeheven. Volgens experts zijn de wilde saiga-antilopen door het vee besmet geraakt.
WNF in Mongolië werkt samen met de overheid aan het zo snel mogelijk opsporen en vernietigen van dode dieren om verdere verspreiding te voorkomen. Tot nu toe zijn er karkassen aangetroffen in een derde van het totale leefgebied van de saiga’s.
200.000 dode saiga’s in Kazachstan
In buurland Kazachstan was in 2015 een plotselinge massasterfte van bijna 200.000 saiga-antilopen op de steppen in Kazachstan. Toen was een bacterie de oorzaak van de plotselinge dood van deze zeldzame antilopesoort. Gert Polet van WNF: “De populatie van de Mongoolse ondersoort is veel kleiner en kwetsbaarder dan die in Kazachstan. We werken dan ook met man en macht om verdere verspreiding te voorkomen. Het is extra triest omdat de saiga-antilopen in Mongolië net weer een beetje in de lift zaten. Onze jarenlange inspanningen voor uitbreiding van beschermde gebieden, corridors en antistroperijmaatregelen wierpen juist hun vruchten af.” WNF in Nederland geeft nu uit een noodfonds voor calamiteiten 10.000 euro voor tijdelijke extra antistroperijpatrouilles en voor materieel om kadavers op te ruimen.
Stropers
De populatie saiga-antilopen in Mongolië, bestaat op dit moment uit zo'n 15.000 indivduen. De saiga is een middelgrote antilope met korte dunne poten. Opvallend is hun gezwollen snuit met omlaag gerichte neusgaten die aan een slurfje doet denken. De mannetjes dragen hoorns. Deze antilopen leven vooral op vlakke, droge steppen. In de jaren zestig van de vorige eeuw stierf de soort uit in China. Vooral de mannetjes zijn in trek bij stropers die het hebben voorzien op hun hoorns. Die worden gebruikt in Chinese traditionele medicijnen en brengen veel geld op.
Noodfonds
WNF in Mongolië werkt sinds 1998 samen met de lokale bevolking en overheden aan bescherming van deze bedreigde soort. Dankzij beschermingsmaatregelen en uitbreiding van leefgebied met 13 procent was hun aantal weer wat gegroeid.
Door extremere weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering is de verwachting dat deze epidemieën vaker voor zullen gaan komen. Uitbreiding van leefgebied is dan ook cruciaal voor het voortbestaan van deze bijzondere antilopesoort.