Elektriciteitsnet niet groot genoeg voor duurzaamheidsplannen

De doelstellingen voor duurzame energie uit het Klimaatakkoord dreigen in gevaar te komen door capaciteitsgebrek op het elektriciteitsnet. Tientallen zon- en windenergieprojecten dreigen te stranden, omdat ze niet op tijd op het net aangesloten kunnen worden. Daarvoor waarschuwen Holland Solar, de Nederlandse WindEnergie Associatie en Energie Nederland.

Volgens de brancheorganisaties is ruim 700 megawatt aan duurzame energie in gevaar, wat neerkomt op het stroomgebruik van zo'n 250.000 huishoudens. Projecten raken hun overheidssubsidie kwijt als ze niet op tijd worden gerealiseerd. Maar het bouwen van een zonne- of windpark is geen optie als de stroom niet kan worden getransporteerd. Groene energie wordt vaak opgewekt op plekken waar de bekabeling niet ingericht is op het omzetten van hoge voltages. Bij grote energiecentrales is dit wel gebeurd, maar omdat er nu op zoveel plaatsen initiatieven beginnen kan de netbeheerder daar niet snel genoeg op inspelen.

De Tweede Kamer houdt donderdag een 'rondetafelgesprek' over de problemen met onder meer wetenschappers, netbeheerders en brancheorganisaties.

Een van de manieren om de capaciteit op korte termijn te vergroten, is het benutten van de reservecapaciteit op het net om duurzame energie te transporteren. Zowel producenten van duurzame stroom als de netbeheerders manen minister Eric Wiebes (Economische Zaken) om haast te maken met het wettelijk mogelijk maken van het gebruik van de 'vluchtstrook' van het net. Wiebes liet eerder weten er positief tegenover te staan. Volgens de netbeheerders komt de leveringszekerheid niet in gevaar. Bij problemen kunnen netbeheerders de reservecapaciteit alsnog vrijmaken voor de levering aan klanten.

De branche pleit er verder voor om subsidietermijnen te verlengen en stelt voor zonne- en windprojecten die in de knel komen toch aan te sluiten. Desnoods kunnen ze op een lager vermogen draaien in afwachting van een beter stroomnet. De overheid zou de kosten daarvan moeten compenseren.

Netbeheerders wijzen erop dat grote zonneparken veelal verrijzen op plekken in dunbevolkt gebied, waar het netwerk er nog niet op is toegerust. Op andere plaatsen is juist de snel groeiende elektriciteitsvraag van datacentra en de industrie het probleem.

Op langere termijn zijn miljardeninvesteringen noodzakelijk, stelt Netbeheer Nederland. Over de verdeling van de rekening moet volgens de organisatie van netbeheerders goed worden nagedacht.