Door de woeste golven zwemmen naar een bijzondere bunker

Het bunkercomplex uit de Tweede Wereldoorlog aan de kust van Voorne lag vroeger in de duinen. Door een storm in 1947 zijn grote stukken duin afgekalfd en kwam het complex in zee te liggen. Met laagwater steken drie bunkers boven het water uit. Zo’n stenig substraat kan een belangrijke biotoop bieden voor allerlei zeeleven. Het Vroege Vogels-team probeert samen met marine bioloog Clea van de Ven en boswachter Mark Postma door de woeste zee richting de bunker te gaan. Maar dat blijkt nog niet zo makkelijk. 

De bunkers voor de kust van Voorne zijn onderdeel van de Atlantikwall, een enorme verdedigingslinie aangelegd door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog. De linie moest een invasie van de geallieerde voorkomen. Verspreid over Voorne liggen allerlei relicten, maar het bunkercomplex op de punt van Voorne is bijzonder; hij ligt tegenwoordig namelijk in het water. De enige andere plek in Nederland waar dit te zien is, is bij Texel.

De bunkers uit 1943 waren gebouwd in de duinen, maar tijdens een storm en hoog water zijn grote stukken duin afgekalfd waardoor de bunkers in de zee eindigden. Omdat er honderden bunkers waren aangelegd op Voorne, zijn er ook meerdere bunkers op het strand terecht gekomen. Die zijn wel weggehaald omdat ze een bedreiging vormde voor de kustverdediging. Alleen de bunkers die ver genoeg in het water liggen, mochten blijven. 

Dat er een bunker aan het wateroppervlak, is al heel bijzonder. Maar het heeft ook nog grote waarde voor de natuur. Op een zandige bodem zoals hier, vormen dit soort structuren een perfecte aanhechtingsplek voor algen, anemonen, zakpijpen en oesters. Omdat de bunkers aan het oppervlak liggen, kun je hier een gradiënt aan leven verwachten; algen die op de lichte plekken dichtbij het oppervlak groeien en juist allerlei diertjes die in kieren en gaten van de bunker verstopt zitten. Kleine diertjes en planten trekken dan weer allerlei vissoorten aan, die zo’n bunker kunnen gebruiken om te schuilen, eitjes af te zetten en voedsel te zoeken.  

In de Waddenzee lopen ook veel projecten voor het aanbrengen van zwerfkeien, mosselbanken of andere structuren. Maar hier is het door een samenloop van menselijke activiteit en de kracht van de natuur zelf ontstaan.  

Kijk zondag 3 november 2024 om 19.25 uur naar de uitzending over Voornes Duin op NPO 2!