Diepwatermossel is watje door kalme jeugd

Het lukte natuurorganisaties maar niet om de mosselbanken in de Waddenzee terug te brengen. Welke technieken Natuurmonumenten, Staatbosbeheer, Rijksuniversiteit Groningen en NIOZ ook probeerden, de mosselen die werden uitgezet spoelden snel weer van de wadplaten af. Hélène de Paoli heeft in haar promotieonderzoek de oorzaak hiervoor ontdekt: mosselen die niet zijn opgegroeid op een wadplaat, hebben niet geleerd zich aan te passen aan de ruige omstandigheden.

Rif-vormende schelpdieren zoals mosselen zijn belangrijk op droogvallende platen. Ze bouwen stevige structuren waarop weer allerlei soorten algen, sponzen en kreeftachtigen hun plaats kunnen vinden. In de jaren ‘70 en ‘80 waren langlevende mosselbanken zeer wijdverbreid op de getijdeplaten in de Waddenzee. Door een combinatie van natuurlijke oorzaken en intensieve visserij zijn de mosselbanken dertig jaar geleden bijna allemaal verdwenen. Ongeveer tien jaar geleden begonnen de mosselbanken weer voorzichtig terug te komen, maar ze hebben zich slechts gedeeltelijk hersteld.

Er is op een aantal manieren geprobeerd om de mosselbanken op de getijdenplaten te herstellen met mosselen uit dieper water van de Waddenzee. Deze pogingen mislukten keer op keer. Onderzoekster Hélène de Paoli ontdekte dat dit niet zo zeer lag aan de gebruikte techniek of de mosselsoort. Uit haar onderzoek blijkt dat de omstandigheden waaronder mosselen opgroeien bepalend zijn voor hun latere succes op de getijdenplaten. "Mosselen die opgroeien op een wadplaat, leren om zich te wapenen tegen sterkere golfslag," volgens Paoli's promotor Johan van de Koppel van NIOZ. "Maar in herstelprojecten worden vaak mosselen gebruikt, die eerst een rustige jeugd hebben gehad in dieper, kalmer water. Die lukt het vervolgens niet meer om te blijven liggen op de getijdenplaten. Ze spoelen er links en rechts vanaf. Watjes zijn het."

Met deze kennis kunnen in de toekomst de mosselbanken op de getijdenplaten succesvoller hersteld worden.

Bron: NIOZ