De mierenkaravaan van Mariken Heitman

Aarde is voor schrijver Mariken Heitman een essentieel onderdeel in haar boeken, nog belangrijker dan de mensen die in haar boeken ook een grote rol spelen. Want net zo complex als het leven in de bodem is het leven van Kiek, de hoofdpersoon in Mariken Heitmans laatste werk: De mierenkaravaan.

Kiek is een ecologische tuinder, dol op haar groente en de aarde. Maar dan krijgt ze de diagnose Multiple Sclerose (MS). Haar lichaam wordt minder soepel, ze wordt sneller moe en daar moet Kiek mee leren leven. Door haar ziekte en achteruitgang te vergelijken met gebeurtenissen in de natuur weet Mariken Heitman ons als mens heel duidelijk te plaatsen in de natuur en niet er boven.

De ziekte van Kiek wordt ook gesymboliseerd door de haas. Een haas die ineens verschijnt in de tuin, aan de groente vreet. Net zo plots als de haas verschijnt krijgt Kiek te horen dat ze MS heeft. De vraag is of de haas net als de ziekte van Kiek het ecologische evenwicht in de tuin verstoort of dat het een onvermijdelijk iets is.

Kan je het dier door middel van een hek tegenhouden of valt het dier net als een ziekte niet tegen te houden? En hoe moeilijk is het voor Kiek om de haas met fantastische elegante sprongen door de tuin te zien springen terwijl zij zelf steeds meer moeite krijgt met bewegen?

In de moestuin van Kiek krijgen de groente menselijke eigenschappen toebedeeld: "De preien zijn verdiept in nachtelijk zwijgen, konkelen doen ze ondergronds. Het gekonkel van de preien bereikt de wortelen, zelf zijn zij van het zwijgzame soort. Verderop slapen ook de sluitkolen, groene-, witte- en rodekool, het zijn de zevenslapers van de tuin." Of de bieten die met hun morsige buik boven de broekrand van de aarde piepen.

Voor Mariken Heitman is het ook een manier om ons nog dichter bij het leven in de tuin te brengen. Die overeenkomsten tussen ons en de andere natuur is iets dat veelvuldig terugkomt in het boek. Hoe mooi is het om de hummus die door de mens ziek wordt gemaakt door middel van kunstmest te vergelijken met de zieke Kiek? Er wordt ingegrepen in een gezonde toestand van lichaam en hummus en dat levert zware tijden op, zowel voor Kiek als voor de aarde.