De marmerspin in het Horsterwold

Het is najaar en dat betekent dat je weer overal spinnen kunt tegenkomen. De meeste spinnen worden in de herfst volwassen en zijn dan op hun grootst dus het best zichtbaar. In deze tijd zijn ze druk op zoek naar een partner. Met spinnendeskundige Peter Koomen van de Nederlandse Entomologische Vereniging trekken we de Stille Kern van het Horsterwold in om de zeldzame marmerspin te zoeken. 

Vroege Vogels TV over het Horsterwold is vrijdag 19 november 2021 om 19.50 uur te zien op NPO 2! Lees meer over de uitzending in de volgende artikelen:

De marmerspin is een redelijk grote spin die zijn naam dankt aan zijn kleurrijke uiterlijk. Hoewel het voorlichaam is lichtgrijs is, is het achterlichaam bol en bont gekleurd. De achterkant kan allerlei kleurvariaties hebben: van contrasterend zwart met wit tot prachtig groen-oranje gemarmerd. En dan is er ook de pyramidatus variant, die heeft een geel achterlijf met een zwarte driehoek.

De marmerspin is in Nederland redelijk zeldzaam. Hij leeft vooral in wat meer natte gebieden en bosranden. In het Horsterwold is hij al een aantal keer gezien.

De marmerspin is net zoals de bekende kruisspin een wielwebspin. Een overeenkomst tussen deze spinnensoorten is dat ze een groot en opvallend gekleurd of getekend achterlijf hebben. Maar vooral de manier waarop zij hun web spinnen is hetzelfde, namelijk in de vorm van een wiel. 

Spinnen hebben in hun achterlijf klieren waarmee ze spinsel produceren, dat komt uit de spintepels. Spinsel bestaat uit een mengsel van eiwitten en is sterk maar ook licht. De wielwebspin laat het spinsel meevoeren door de wind en wacht tot het ergens aan blijft kleven. Hij spant dan vervolgens een web in de vorm van een wiel dat bestaat uit een stevig geraamte met een kleverig centrum. 

Ook strekspinnen bouwen een wielvormig web, zoals de herfstspin. Al bijt deze herfstspin het centrum weer uit het web, zodat er een gat in het midden zit. Dit is het meest zichtbare punt van het web, omdat hier alle draden bijelkaar komen. Zonder centrum is het web minder goed zichtbaar en vangt de spin meer prooi.

Bijna elke dag spannen spinnen nieuwe webben. Deze raken namelijk regelmatig beschadigd door prooidieren, wind of regen. Een heleboel spinnen eten zelfs hun web op, vlak voordat het gaat regenen. Het spinsel is een grote bron van eiwitten en hij kan dat dan later weer gebruiken bij het spannen van een nieuw web. Zo recyclet de spin zijn eigen spinsel en blijven er niet overal onbewoonde spinnenwebben achter. 

Vroege Vogels TV over het Horsterwold is vrijdag 19 november 2021 om 19.50 uur te zien op NPO 2!