De koning van de nacht, de nachtegaal | Vogelzangcursus #9

Als er één fenomenale zanger in de zomer in ons land te horen is, is het wel de nachtegaal. Zijn zang is melodisch en rijk aan variatie, bestaande uit een mix van fluitende tonen en trillers. Vergeleken met de andere vogels bevat zijn zang veel meer complexe melodieën. De nachtegaal wordt met zijn heldere en krachtige geluid ook wel vergeleken met een operazanger. Zijn zang bestaat uit zeer gevarieerde korte, luide strofen. Vogelzangspecialist Dick de Vos: “ Het meest kenmerkende motief van de nachtegaal is een herhaling van een lange, zuiver gefloten crescendonoot: Tjuu tjuu tjuu tjuu tjuuu tjuuuuu..”

Hoewel de naam misschien anders doet vermoeden, is de nachtegaal is niet alleen een nachtvogel. Hij zingt dag en nacht. Als de mannetjes medio april in Nederland arriveren, beginnen ze onmiddellijk te zingen om de later arriverende vrouwtjes te lokken. In mei, als ze een partner hebben gevonden neemt de zangactiviteit in de nacht sterk af. Als de jongen zijn uitgekomen en enkele dagen oud zijn, stopt het mannetje helemaal met zingen. Al in augustus vertrekken de nachtegalen naar hun overwinteringsplekken in de savanne- en doornstruikvegetaties van tropisch Afrika.

De nachtegaal is een bescheiden vogel met een onopvallend verenkleed. Zijn virtuoze zang is door de eeuwen de inspiratiebron geweest van talloze dichters, musici en kunstenaars. Zo bestond de eerste live uitzending van de BBC radio in 1924 uit een duet tussen celliste Beatrice Harrison en een nachtegaal. Als zij oefende in haar tuin viel deze vogel haar altijd bij. Ze contacteerde de BBC om dit fantastische fenomeen aan iedereen te kunnen laten horen. En zo klonk op19 mei 1924 om 23.00 door de radio een prachtig duet. Tenminste dat was wat iedereen dacht. Tot in 2003 bekend werd dat de nachtegaal gevlucht was vanwege alle BBC technici in de tuin van Beatrice Harrison, en dat kunstfluiter Maude Gould de honneurs had waargenomen…

De nachtegaal houdt heel erg van de duinen met en dichte bosjes, dichte onderbegroeing en vochtige bossen. Als je een nachtegaal wilt horen, ga dan naar de duinen of naar de Biesbosch.