Mijten liften mee op hommels en bijen | Weetje

Regelmatig zien we hommels en bijen voorbijkomen op onze fotopagina met die een hoop mijten aan hun lichaam hebben zitten. Prettig lijkt dat niet te zijn voor zo’n hommel, maar kan het ook echt kwaad?

Symbiose is het samenleven van twee of meer organismen. Dit is geval bij de hommel en de mijt. Mijten zijn spinachtige dieren met acht poten in hun volwassen stadium. Het zijn wel geleedpotigen, maar geen insecten. De beestjes voeden zich met afval dat hommels produceren bij het bouwen van hun nest, of van dode hommels in het nest. Het zijn kleine 'stofzuigertjes' die het nest van de hommel netjes houden.

Deze manier van leven is de enige manier waarop mijten kunnen leven en voortplanten. Het is daarom belangrijk dat de gastheer of -vrouw in stand blijft. Maar soms zitten er zóveel mijten op een insect, dat ze niet meer normaal kunnen functioneren.

De mijten liften mee in de vacht van de hommel als die gaat foerageren in de zon om zo hun batterijtjes op te laden met hun ingebouwde zonnepaneeltjes. Soms stappen ze af op een bloem en wachten tot er weer een andere hommel voorbijkomt. Dan hechten ze zich daaraan en worden ze vervoerd naar een hommel nest, waar ze zich kunnen voortplanten. Sommige soorten bijen en wespen hebben zelfs speciale plekken op hun lichaam om voor hen nuttige mijten te vervoeren.

De relatie waarbij de één ten koste van de ander leeft (parasitisme) komt voor bij de bij. Honingbijen hebben veel last van de gevreesde varroamijt (Varroa jacobsoni). Deze mijt is één van de grootste oorzaken van bijensterfte in de winter. Hij plant zich voort in het broed van de honingbij en beschadigt ook de volwassen insecten. Ook brengen deze mijten virussen met zich mee. De varroamijt is schadelijk door het zuigen van lichaamssappen van larven, poppen en imago's. Daar hebben de bijen flink last van.

De mijten eten afval, maar ze snoepen ook van dode bijen in een beschadigde cocon en mogelijk zuigen ze ook wel aan de levende gastheer. Als er veel mijten in een nest van een bij zijn doorgedrongen, kunnen ze ook echte voedselconcurrenten worden.

Het eerste bijenmannetje dat uit zijn cocon komt, knaagt zich door de tussenwand en de afsluitprop, maar heeft daar wel een tijdje voor nodig. Andere mannetjes zitten dan al achter het eerste exemplaar te wachten. Mijten die zich in de nestgangen bevinden krijgen nu alle tijd om op de bijen te klimmen en een plekje te zoeken om zich vast te houden. De mijten vliegen dus mee, zelf kunnen ze alleen maar lopend een nieuw onderkomen zoeken. De bijenmannetjes gaan op zoek naar vrouwtjes. Ze merken wel dat ze een extra last meedragen en proberen vaak de mijten af te poetsen.

Het succes van de mijten werkt vaak tegen de bijen, want een overbeladen vrouwtje van een metselbij komt niet toe aan het maken van een nieuw nest. Ze is niet mobiel door die zware last. Soms weten lang niet alle mijten mee te liften en dan verzamelen ze zich in een krioelende massa rondom de opening van de nestgang waarin ze zich succesvol hadden vermeerderd. Of er daarvan nog veel aan meeliften toekomen, valt te betwijfelen. 

Bron: Imkers Neteland, AHW, Bestuivers.nl