Hoe gaat het met ons water? | Podcast

Nederland is het ‘slechtste jongetje van de klas’ op het gebied van waterkwaliteit in Europa. Dat terwijl een goede waterkwaliteit essentieel is voor de bijzondere onderwaternatuur in Nederland. Hoe heeft dit zover kunnen komen, en hoe zorgen we ervoor dat we weer veilig in rivieren kunnen zwemmen?

Het belang van schoon water is groot voor mens en natuur. Maar het water in Nederland raakt steeds meer vervuild door intensief gebruik van industrie, landbouw, bebouwing en recreatie. We belasten ons klein stukje land steeds meer, legt Renske Diek uit. Zij werkt als ecoloog bij Natuurmonumenten.

Zo is fosfaat een groot probleem voor de planten die in rivieren, beken en sloten groeien. Deze grondstof wordt onder andere geproduceerd in de landbouw. We vinden het terug in de poep van koeien en kunstmest. “Waar op het land stikstof een groot probleem is voor planten, is fosfaat dat voor natuur onder water”.  

Fosfaat maakt het water voedselrijker. Dat klinkt als iets goed, maar dat is het juist niét. Bij een te voedselrijke leefomgeving neemt de biodiversiteit namelijk af. Onderwaterfilmer Arthur de Bruin verklaart dit: “Bij schaarste moet de natuur creatieve oplossingen bedenken om te kunnen overleven. Hierdoor ontstaan allerlei verschillende soorten. Maar in een voedselrijke leefomgeving, zijn er juist enkele soorten die sterk overheersen”. Zo zijn de baars, brasem en blankvoorn nu veel aanwezig in wateren. Een voedselarme leefomgeving is dus beter voor de biodiversiteit.

Vergeleken met Europese landen is de waterkwaliteit in Nederland verrassend slecht. Hiermee loopt Nederland achter op de Europese afspraken die in 2000 zijn gemaakt om te zorgen dat in 2027 de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater aan bepaalde normen voldoen. “Ik heb de minister van Waterstaat [Mark Harbers] laatst horen zeggen: we hebben nog tijd, tot 2027”, vertelt Renske Diek. “Maar die tijd is op. Het effect van de maatregelen die we nu nog moeten nemen wordt namelijk pas duidelijk ná 2027”.

Maar hoe kunnen we de waterkwaliteit verbeteren? Allereerst moet er meer regie komen vanuit de overheid, vindt Diek. En er zijn dingen die mensen zelf kunnen ondernemen, zegt Arthur de Bruin. Bijvoorbeeld regenwater opvangen in een regenton, zodat je minder drinkwater hoeft te gebruiken. En minder sproeien in de tuin. De Bruin: “We moeten met z’n allen aan de bak en eisen dat we gewoon kunnen zwemmen in de rivieren. En dat we niet alleen op vakantie kunnen genieten met de duikbril op, maar ook in Nederland”.

Renske Diek en Arthur de Bruin praten verder over de bijzondere onderwaternatuur van Nederland en waarom we die moeten redden in de podcast Vroege Vogels en Andere Dieren. Elke vrijdag is de nieuwe aflevering te beluisteren in je favoriete podcastapp.