Dolf Jansen: Extreem weer

De 75ste column van Dolf Jansen! Luister nu:

Volledige tekst:

Twee weken geleden sprak ik mijn druktemaker column uit in de Nieuws BV, iets verderop op deze zender. Dat doe ik elke week en als ik dan drie en een halve minuut tempotekst zonder enige verspreking achter de rug heb weet ik wat er aansluitend gebeurt. Heel veel mensen vinden wat van wat ik vind en sommige van hen, oké velen, gaan me dat op hoge toon toe-twitteren. Deels omdat ik bij de NPO werk en dus ongetwijfeld en net zo onterecht in het salaris-echelon van M. Van Nieuwkerk zal zitten. Deels omdat ik wel links zal zijn en deels omdat ik dat dan weer deel met bepaalde opvallende uiterlijke kenmerken. En deels, omdat mensen heel vaak het gevoel hebben dat ik ze persoonlijk toespreek, ze oproep tot verandering, ze iets verwijt. 
 
Ik geloof zelf dat ik meer mijn beeld geef van de werkelijkheid, politieke ontwikkelingen en of kleine ergernissen op een manier die de luisteraar, terwijl die zijn broodje weg propt, tot nadenken kan brengen en zij ook. Waarbij ik me afvraag waarom zij nou precies zijn broodje weg propt, maar dat zal binnen de relatie wel zijn besproken.
 
Na de column waar ik naar verwijs gebeurde er iets anders. Een golf van positiviteit en het delen van mijn woorden overspoelde me. Ik sprak in eigen woede wel, die ik vaak weet weg te houden, over de realisatie, het ons bevinden in een volstrekt bizar systeem van dierenleed en moord op extreem grote schaal: 640 miljoen levende wezens per jaar verdwijnen in dit land via de hel van veetransport en slachthuizen als consumptieproduct naar pannen en borden in Nederland. En op nog veel grotere schaal naar dito wereldwijd. Gecombineerd met alle negatieve gevolgen die de veeteelt op industriële schaal met zich meebrengt. De uitstoot, de stikstof, de ontbossing, het verdwijnen van biodiversiteit. De monocultuur, de bijbehorende landschappen, het wereldwijde waterprobleem, de stank. En dan heb ik ‘bewust’ de woede van de agrariërs en de manieren waarop ze die uiten niet genoemd. Ze zijn woedend, denk ik en dat begrijp ik omdat iets wat ze altijd gedaan hebben, beesten fokken, beesten voederen, beesten slachten en dan verkopen, ze volstrekt uit de hand gelopen en boven het hoofd is gegroeid.
 
Maar toch een citaat uit die eerdere column. ‘De boerensector in dit land wordt niet bevolkt door de hardwerkende, vroeg opstaande man in mest besmeurde overall, die door vervoerlobbyist Yvonne Jaspers aan een partner moet worden geholpen. Nee. Het gaat om grote, vervuilende, onmenselijke bedrijven, die alle subsidies meepakken. Dat model, een verdienmodel ten koste van leefbaarheid, menselijkheid. Ja, ik kan er als mens niet mee leven, het recht op massamoord van levende wezens  toe-eigenen, ten koste van landschap, milieu en wellicht overleven op deze planeet. Dat model wordt bedreigd en daarom zijn het de grootverdieners in de agro-business, die demonstraties en boze organisaties ondersteunen. Zoals de sigarettenindustrie altijd is blijven liegen over de schadelijke gevolgen van en bewuste verslaving van roken. Zoals de fossiele industrie miljarden uitgeeft per jaar aan lobby en verwarring zaaien aangaande klimaatverandering en hun rol daarin.
 
En het werkt, omdat mensen nou eenmaal liever niet veranderen als alles vooralsnog goed lijkt te gaan. Het enige is: het gaat niet goed. Het laatste boek dat ik het afgelopen jaar las, is: ‘we are the weather’ van Jonathan Safran Foer. Groot schrijver, denk aan ‘everything is illuminated’. Maar ook een intelligent man, die zich zorgen maakt over de aarde, ons leven en overleven. Eerder schreef hij ‘Eating Animals’  omdat hij wilde uitvinden wat zijn toen pasgeboren zoontje zou gaan eten en waar dat vandaan komt. En nu dus dit boek, met als ondertitel: ‘saving the planet begins at breakfast’. Hij beargumenteert dat we hele grote veranderingen kunnen bewerkstelligen door voor de avondmaaltijd geen dierlijke producten te nuttigen. Geen vlees, geen kaas, geen zuivel, geen eieren. En hij toont op allerlei manieren aan dat er veranderingen nodig zijn om het naast de rechtstreekse invloed die wij op het consumptiepatroon hebben op uitstoot en klimaat er ook stapelende gevolgen zijn. IJs weerkaatst zonlicht en warmte. Gesmolten ijs is oceaan, die dat juist opneemt en dus verder opwarmt. Door bosbranden op extreme schaal en het smelten van permafrostgebieden en het daardoor vrijkomende methaan, naderen we een onomkeerbaarheid. Het extreme weer dat we nu al meemaken wordt het normale weer. En het jaar dat nu net begonnen is, kan in deze al bepalend zijn.
 
Dit is mijn 75e column op deze plek. En dat is een eer en een vreugde. Ik wil graag weer over andere zaken schrijven, maar moet mijn zorg en enige hoop ook toch kwijt. Lees het boek van Foer, geef het aan anderen, denk erover na. Probeer alstublieft ook mensen te bereiken die niet op dit tijdstip luisteren, die niet door mij willen worden toegesproken. Maar zeker en vast intelligent genoeg zijn om na te denken, over waar we zijn met z’n allen. En waar we heen kunnen.  
 
Gelukkig Nieuwjaar