Anne Schulp: Uitgestorven geuren

Dieren worden pas bijzonder als ze bijna uitgestorven zijn, zeldzaam en bedreigd: Héé, een mus! (Toen het met de mussen even wat slechter ging). En omgekeerd zeggen we nu niet meer Héé een ooievaar! … want was een ooievaar twintig jaar terug nog best iets bijzonders, nu zijn die beesten haast een plaag, daar langs de A4.

Alleen zaken waar je niet continu door murwgebeukt wordt vallen op.

Met geuren is dat ook zo. Het valt pas op als je het een tijdje mist. Tabakswalm in de horeca bijvoorbeeld. Het rookverbod is daar inmiddels vrij aardig geslaagd; zó goed zelfs dat het opeens best opvalt als je in een kroeg opeens wél tabaksrook ruikt. Oh ja, vroeger rook elke kroeg zo!

Het valt pas op als je het een tijdje mist. Die lucht van brandende steenkool is ook zoiets. Mensen die het staartje van het stoomtijdperk nog hebben meegemaakt, of mensen die misschien nog een kolenkacheltje gestookt hebben zullen bij de geur van de museumstoomtrein of het draaiend stoomgemaal op de monumentendag vast zo’n zelfde oh, ja, vroeger-gevoel krijgen.

Het valt pas op als je het een tijdje mist. Dat geldt ongetwijfeld ook voor de geur van Bijzonder Ongewassen Mensen. De gewoonte van dagelijks douchen zat er nog geen eeuw geleden immers net wat minder in dan tegenwoordig. Zou de geur waarmee iemand anno nú in het openbaar vervoer Bijzonder Opvalt een eeuw geleden óók opgevallen zijn?

Aan die club van bijna uitgestorven geuren gaan we hopelijk snel een nieuw lid toevoegen. Steeds meer dingen met wielen krijgen een elektromotor. Elektrisch fietsen zit al flink in de lift; elektrische scooters, bezorgvehikeltjes, elektrische auto’s, het gaat steeds harder. Dus wat ik me afvraag: hoe lang zal het nog duren voordat naast steenkoolwalm en sigarettenrook ook de uitlaatgassen van auto’s opeens heel hard gaan opvallen? Niet omdat ze stinken (want dat doen ze), maar omdat je ze niet meer gewend bent? Hoe rap zal het gaan? Maar interessanter nog: hoe lang duurt het nog voordat je met een draaiende verbrandingsmotor net zo hard wordt weggekeken als nu al met een rokende peuk in ‘t hoofd?