Bussumse Watertoren ‘Duurzaamste bedrijfsgebouw 2011’_18_03_2011

De Watertoren Bussum is zondag in een rechtstreekse radio-uitzending van ‘Vroege Vogels’ gekroond tot Duurzaamste Bedrijfsgebouw 2011. Nooit eerder werden bedrijfsgebouwen zo intensief op duurzaamheid onderzocht. Daarbij maakte de jury gebruik van erkende methodes (zoals BREAAM en GreenCalc+) en werden de aangemelde panden vergeleken via de GPR-score van W/E Adviseurs. Maar het laatste woord kwam van de jury: voorzitter Frans Evers (voormalig directeur-generaal van de Rijksgebouwendienst), Anne-Marie Rakhorst (directeur ingenieursbureau Search), Johan van de Gronden (directeur Wereld Natuur Fonds) en Elco Brinkman (voorzitter Bouwend Nederland). Unaniem kozen zij voor de Watertoren Bussum. De prijs is een initiatief van Technologietijdschrift De Ingenieur en VARA’s ‘Vroege Vogels’.

Prof. dr. ir. Anke van Hal heeft de prijs uitgereikt. Zij is een van de voorvechters voor duurzaam bouwen, en hoogleraar Sustainable Building and Development bij Universiteit Nyenrode. De Noord-Hollandse Milieugedeputeerde Bart Heller trad in deze speciale editie van Vroege Vogels op als columnist. 

De Watertoren zelf dateert van 1897, het is een markant gebouw dat veertig jaar geleden door Kees van Kooten en Wim de Bie onsterfelijk werd gemaakt als ‘de horlogeknop waarmee de aarde werd opgedraaid. Drie jaar voor de toren zijn eeuwfeest vierde werden de kranen en pompen gesloten. Het gebouw stond jaren lang leeg en dreigde te vervallen. Alle verbouwings en renovatieplannen liepen financieel op niets uit. Tot het Bussums Watertoren Collectief werd opgericht door architect Bob Custers en Michiel Haas van het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie. Zij maakten een plan voor een zeer duurzaam kantoorpand dat tegen de oude toren aan werd gebouwd. Daarmee werd het ook haalbaar om de oude toren geheel te renoveren.

Bijzonder aan deze prijs is dat ook allerlei moeilijk meetbare aspecten van de gebouwen zijn  meegewogen. De plek van het gebouw in zijn omgeving, voorbeeldfunctie, mogelijkheden voor volgende bewoners (als de opdrachtgever onverhoopt vertrekt). Een heel belangrijk punt dat de jury heeft bekeken betreft het vorige pand van de opdrachtgever. Als die zijn oude onderkomen leeg te huur of te koop aanbiedt zonder ervoor te zorgen dat er een goed volgend gebruik is geregeld dan viel de inzending af. Ook gebouwen die nog niet in gebruik zijn (en dus niet in de praktijk controleerbaar zijn) haalden de finale niet.

Volgens de jury waren er geen echte minpunten te noteren voor de winnaar. In twee van de rekenmodellen haalde het gebouw de hoogste score die ooit is gemeten. Bovendien is op vrijwel alle bouwaspecten en energiegebruik gelet. De Watertoren levert energie, zuivert zelf zijn afvalwater, benut warmte/koude opslag, wordt verwarmd met afgewerkt frituurvet, is klimaatneutraal.

In totaal werden 56 panden aangemeld voor de prijs, 41 voldeden aan de toelatingseisen en 24 hebben het hele traject tot de nominaties doorlopen. Uiteindelijk won de Watertoren het van drie andere genomineerde panden:
Gebouw X Hoge School Windesheim Zwolle, Architect: Broekbakama Rotterdam; NIOO Wageningen, Architect: Claus en Kaan; Rijkswaterstaat Terneuzen, Architect: opMaat.

Voor meer informatie: vroegevogels.vara.nl