Biodiversiteitscrisis: zitten we in de zesde uitstervingsgolf?

In 2019 publiceerde de VN een rapport waaruit bleek dat naar schattig één miljoen van de acht miljoen dier- en plantsoorten met uitsterven wordt bedreigd. Dat is niet alleen een probleem voor de soorten die verdwijnen, maar ook voor ons. De oorzaak van deze crisis is het handelen van de mens. Planten en dieren verdwijnen door klimaatverandering, afname van leefgebied, bejaging, bevissing en vervuiling. Wetenschappers zeggen zelfs dat we in een zesde uitstervingsgolf zijn beland. Is dit een probleem? En wat kunnen we ertegen doen?

Wetenschappelijk directeur bij het Biodiversity Center Naturalis Koos Biesmeijer neemt ons mee naar de collectietoren. Hier staan wel 42 miljoen objecten. Van beren tot bijen, van planten tot panters. Deze objecten zijn de afgelopen tweehonderd jaar verzameld. Zo hebben ze ongeveer de helft van alle soorten die er bestaan bij elkaar gebracht. Wereldwijd zijn nu ongeveer iets meer dan 2 miljoen soorten ontdekt van de acht tot misschien wel twintig miljoen. 

Soorten komen en gaan, dat hoort bij de natuur. Maar nu gaat het uitsterven wel twintig tot dertig keer sneller dan normaal. Sinds de tijd van Columbus houden we ongeveer bij wat er leeft. Dat is ook ongeveer het begin van de versnelling van het uitsterven van soorten. De mens heeft toen dieren, gewassen maar ook ziektes over de hele wereld verspreid en taste leefgebieden aan. Dat ging ten koste van inheemse soorten. Een bekend voorbeeld is de dodo. Deze uitgestorven vogel staat symbool voor het uitsterven van soorten door de mens. De Nederlandse kolonisten op Mauritius waren hier verantwoordelijk voor. 

Het verdwijnen van soorten gaat nu veel sneller dan normaal. Dat noemen we de biodiversiteitscrisis. Biodiversiteit is alles wat op aarde leeft, en dat neemt nu in soortensamenstelling en aantallen af. We zouden zelfs kunnen spreken van een zesde uitsterfgolf, een periode waarin zeker 75 procent van alles wat leeft verdwijnt. Deze golf is misschien al enkele honderden jaren aan de gang, maar het gaat steeds sneller. Want steeds meer leefgebied verdwijnt, de wereld raakt vervuild, de aarde warmt op. Dit is een wereldwijd probleem: voor de natuur en voor ons. Want zonder bijen, geen bestuiving en dus geen voedsel. En zonder bomen, geen zuurstof. 

Ook in Nederland verdwijnen soorten en nemen algemene soorten af. Daarom zet Koos Biesmeijer zich in voor een Basiskwaliteit Natuur. Niet alleen voor de bijzondere soorten in natuurgebieden. Maar voor alle soorten. Zo zouden nieuwe woonwijken zo gebouwd moeten worden dat er ruimte is voor natuur en moeten we de landbouw natuur inclusief inrichten.

Vroege Vogels TV over 'Uitsterven en Aanpassen' is zaterdag 9 april 2022 om 19.50 uur te zien op NPO 2!