Bijzondere bramen in het oude Mantingerbos

Bramen, je zou het misschien niet verwachten maar er bestaan honderden soorten. Drenthe ken je als een echte heideprovincie, maar het is ook een échte bramenprovincie. In ons land kun je zo’n 220 soorten tegenkomen; in Drenthe al tientallen. Een aantal daarvan groeit zelfs alleen in deze provincie.

Het Mantingerbos ten noorden van het Mantingerveld is een eeuwenoud bos. Het is zelfs een van de enige bossen in Nederland waarvan we weten dat het altijd bos is geweest. Zo goed als alle bomen zijn in het verleden wel een keer gekapt, maar de bosbodem is wel al honderden jaren oud.

Vegetatiekundigen Iris de Ronde en Rense Haveman gaan op zoek naar de zo’n 15 braamsoorten in dit bos. Sommigen komen bijna nergens anders voor. Voor en leek lijken de bramen wellicht op elkaar, toch zijn er kleine verschillen. Van hoe het blad eruitziet, hoe de plant groeit, hoe de bloemen eruitzien – ga zo maar door.

Dat er zo veel soorten zijn, komt door de voortplanting. Bramen kunnen voortplanten zonder de mannetjes, vrouwtjes geven dan al hun genen door via nieuwe wortelscheuten. Ze zijn apomict en klonen zich. Kruisen ze wel met mannetjes, kunnen de nieuwe planten zich anders gaan gedragen. Dan krijgen ze een eigen uiterlijk en groeiplaats – dan is het een nieuwe soort.

Een heel groot deel van de bramen is van na de ijstijd ontstaan en voor flora is dat jong. Voor de oude bosbramen geldt zelfs dat ze maar heel moeilijk weten te verspreiden naar nieuwe plekken. Juist omdat het bos zo oud is en eenzaam in het landschap ligt, kun je hier soorten vinden die nergens anders voorkomen. De bramen hier kunnen er al honderden jaren staan! Daarom is het zo belangrijk om dit soort natuurkernen te koesteren en meer bramen in kaart te brengen.

Kijk zondag 27 oktober 2024 om 19.25 uur naar de uitzending over Mantingerveld op NPO 2!