Ai, caramba, cabomba!

De naam klinkt leuk, hij is ook nog wel mooi om te zien, maar het waterplantje cabomba is toch de schrik van de waterbeheerders. Ooit gedumpt uit een aquarium of een vijver, overwoekert cabomba nu onze wateren. 

In Loosdrecht is een burgerinitiatief opgericht om de cabomba te bestrijden. De afgelopen maanden hebben zij geëxperimenteerd met nieuwe methoden. De resultaten waren bemoedigend. Onderstaand persbericht is door het burgerinitiatief verspreid.

In juli en augustus zijn er allerlei voorbereidingen geweest, overleg met cabombadeskundigen, Plassenschap, wethouder, Natuurmonumenten, havenmeesters. Conclusie van het overleg van deskundigen en recreatieondernemers op 14 juli is dat er drie scenario’s zijn: 1.Als er nu niets wordt gedaan, wordt het probleem exponentieel groter en over een paar jaar onuitvoerbaar en onbetaalbaar. 2.Als we nu een investering doen levert dat in de toekomst een grotere kans op succes, en kostenvermindering in de toekomst.  3.Als we nu cabomba beschouwen als gras of onkruid, dat we regelmatig moeten bijhouden, dan zal het een vaste lastenpost blijven op de begroting, en een goede doorvaarbaarheid leveren. Maatwerk dus, op sommige plaatsen direct investeren, en andere plekken regelmatig onderhouden.

In de actieweek van 11-15 augustus verwijderden Kees Blase, Ab Krook en Johan van Kleef een halve container cabomba uit de Oostelijke Vuntus Plas in een boot van het Plassenschap, met grote harken van De Drechthoeve en een container van Hendrik van Loenen. In de week van 29 september werden met een harkboot en een veegboot diverse kommetjes en een grote kom van de Raaisloot bevrijd van een enorme hoeveelheid cabomba over een oppervlakte van 3000 vierkante meter. 

In augustus werd geëxperimenteerd op welke manier de cabomba het beste verwijderd kon worden. Bij de jachthavens blijkt de hydroventurimethode het meest effectief, en na WatersportVereniging De Watervogels heeft GWV De Vrijbuiter met de taskforce cabomba een prachtige spuitlans in elkaar gezet. Met een spuitlans wordt de wortel van de cabomba losgewoeld en daardoor komt de hele plant bovendrijven. Dit in tegenstelling tot de maaimethode, waar het dunne stengeltje breekt, de cabomba bladeren worden verwijderd, maar de wortel blijft zitten. Voor de havens, vaak met zandgrond, vlakbij de steigers is deze hydroventurimethode het meest effectief.

Met behulp van de spuitlans van De Vrijbuiter en de bouwer Ton Fransen is er bij de Oostelijke Vuntusplas ook gewerkt met de hydroventurimethode, maar dit was niet succesvol, omdat de Oostelijke Vuntusplassen, althans daar waar de cabomba zit, vooral  veenslib op de bodem heeft. De spuitlans is dan overbodig. Bij veenslib is handmatig harken zeer effectief, maar wel tijdrovend. De harken hebben een breedte van 30-60 cm en een steel van 2-3 meter. Drie dagen vrijwilligerswerk van deze drukbezette mannen door handmatig harken heeft ervoor gezorgd, dat de verbinding van de Raaisloot naar de Oostelijke Vuntusplassen gezuiverd werd van cabomba. Zes weken daarna is er wel weer een beetje aangroei van de cabomba gesignaleerd, maar het is nog steeds grotendeels cabombavrij. Na het grondig, met wortel en al verwijderen komt de cabomba nauwelijks terug de eerste weken, maar bij minder grondig verwijderen (in sloten, die niet volledig konden worden gezuiverd) zien we dat de woekering van deze exoot flink doorgaat in augustus en september, en zelfs nog in oktober.  Spannend om te onderzoeken hoeveel cabomba er in voorjaar 2015 terugkeert. Als dit slechts 20-30% is van wat er in 2014 was, is het Burgerinitiatief zeer tevreden. De volgende stap is: nog een keer schonen in voorjaar 2015 en najaar 2015.

In de Raaisloot  werd weer een stap verder gegaan, dan het handmatig harken, omdat het om een veel groter stuk van 3000 vierkante meter gaat. Er zijn drie verschillende methoden gehanteerd. In de eerste plaats bij de ondiepe zijkanten van de sloot met de harkboot, met hark aan de voorzijde, die de cabomba achterwaarts door de bodem trekt, omhooghaalt, en daarna handmatig op de kant wordt gegooid. In de tweede plaats op langere trajecten met de harkboot (hark aan achterzijde), gevolgd door de veegboot, die de drijvende cabomba bij elkaar veegt. En in de derde plaats zijn er de trajecten, waar Natuurmonumenten geen planten met wortel en al wil verwijderen, en waar alleen de maaiverzamelboot de cabombabladeren verwijdert.  Voorlopig lijkt de methode, waar de veegboot achter de harkboot aangaat het meest effectief en efficiënt. Er was ook een zeer goede samenwerking tussen de twee ondernemers uit Friesland en het Gooi, het Plassenschap, het burgerinitiatief en de bewoners wonende aan de Raaisloot. Het merendeel van de omwonenden is zeer positief over de nu gekozen aanpak. Het burgerinitiatief hoopt dat deze proef zal leiden tot een grondige aanpak voor heel Loosdrecht op de meest efficiënte manier, waarbij ondernemers, overheid en bewoners optimaal samenwerken.