Afwijkende adders op de Wolfhezerheide

Wolfheze is een goed gebied voor reptielen, er leven hier wel vijf soorten op een relatief klein oppervlak. De geschubde vijf zijn de ringslang, gladde slang, adder, zandhagedis en hazelworm. De levendbarende hagedis zit ook in de buurt, aan de andere kant van het ecoduct op de Doorwerthse heide. 

Wat Wolfheze vooral interessant maakt, zijn de adders. Die zien er namelijk anders uit dan de adders in de rest van het land. Omdat het zo’n kleine populatie betreft, is er inteelt opgetreden en hebben de adders hier een ander kopschildpatroon dan elders in Nederland.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de soort en ze zien de aantallen afnemen. Dat heeft vooral te maken met verdroging. Sowieso is het een droog heidegebied, maar dankzij de beek die erdoorheen loopt, kunnen de adders hier toch gedijen. Maar waar vroeger nog het water van de beek twee meter hoog stond, staat hij nu bijna droog.  

Het onderzoek van RAVON is gericht op het vaststellen van aantallen en terugvangsten. Ook houden ze de groei in de gaten. Toen bleek dat de slangen qua uiterlijk anders waren dan andere adders in Nederland, zijn ze genetisch onderzoek gestart. Daaruit bleek dat er waarschijnlijk al meerdere keren afgelopen decennia een dip is geweest in het aantal mannetjes. De populatie is ook al zo’n 50 jaar geïsoleerd van andere populaties op de Veluwe, eerst door verdroging en ontginning van de hei, daarna door de aanleg van twee snelwegen die het gebied definitief hebben afgesneden.  

Inmiddels is er een ecoduct aangelegd, maar de adder is een zeer plaatsgebonden soort en migreert niet veel. Zolang verdroging speelt, is het lastig iets voor de soort te kunnen betekenen. Eventueel kunnen mannetjes uit andere populaties worden uitgezet. Dat bleek effectief in Zweden.

Kijk zaterdag 14 oktober 2023 naar de uitzending over Wolfheze om 19.15 uur op NPO 2!