Aantal ijsvogelpaartjes sterk afgenomen in 2018

Het aantal ijsvogels in de regio Gooi en Vechtstreek is met 75-80 procent achteruitgegaan. De stevige winter in de tweede helft van februari en begin maart 2018 heeft er voor gezorgd dat veel ijsvogels dat niet overleefd hebben. Vooral de ijzige, harde Siberische wind heeft waarschijnlijk veel ijsvogels het leven gekost.

Deze achteruitgang is geconstateerd door de leden van de IJsvogelwerkgroep Gooi en Vechtstreek. Nu de eerste monitoring van de vaste broedplekken vrijwel rond is, zijn pas 16 paar ijsvogels met zekerheid vastgesteld. De verwachting is dat er nog hooguit 10 paar bij zullen komen. Dit lage aantal staat in schril contrast met het record jaar in 2017. Toen werden in de regio maar liefst 104 paar ijsvogels geteld.

Uit andere delen van Nederland (o.a. Alkmaar mogelijk 90%, Midden-Kennemerland 90%?, Zuid-Kennemerland, Amsterdam, Apeldoorn) komen vergelijkbare berichten over sterke afname van het aantal ijsvogels. Eerder werden op diverse plaatsen de vondsten van dode ijsvogel gemeld. Als de afname in Gooi en Vechtstreek voor heel Nederland op gaat, zal de ijsvogelstand zakken van meer dan 1300 paar in 2017 naar circa 300 paar in dit jaar. Dit lage aantal was er deze eeuw alleen in 2000 (295 paar) en 2012 (285 paar).

De werkgroep hoopt dat een aantal ijsvogels het eerste broedsel misschien hebben overgeslagen om bijvoorbeeld zelf eerst weer op krachten te komen. Mogelijk gaan die vogels daarna als nog broeden. Door het lage aantal paartjes zal ook de aanwas van jongen dit jaar laag zijn. En dat heeft weer gevolgen voor de ijsvogelstand in 2019.

In Nederland zijn ijsvogels standvogel. Dat betekent dat ze in de herfst niet naar warmere oorden zoals Zuid-Frankrijk of Afrika trekken. Ze blijven hier omdat de ervaring leert dat de meeste winters niet al te streng zijn. Dat betekent dat er bijna altijd open water is om vis te vangen, het stapelvoedsel van ijsvogels. Meestal gaat dat goed maar komt er een strenge winter waarbij meer dan twee weken bijna overal ijs ligt, dan gaan veel ijsvogels dood.

De IJsvogelwerkgroep onderhoudt op 80 locaties ongeveer 140 ijsvogelwanden. Jaarlijks worden die onderhouden en gecontroleerd op de aanwezigheid van broedende ijsvogels. Wie een ijsvogel waarneemt wordt gevraagd dat te melden op www.vwggooi.nl