2024 mogelijk vroegste voorjaar ooit!

Dit jaar kan mogelijk de geschiedenisboeken ingaan als het jaar met het vroegste voorjaar ooit. Verschillende planten en bomen bloeien gemiddeld al zo’n vijf weken eerder dan halverwege de twintigste eeuw gebruikelijk was.

We hebben de afgelopen jaren zelf kunnen ervaren hoe de winters warmer geworden zijn. De gemiddelde wintertemperatuur is nu ongeveer vier graden, terwijl dat rond 1950 nog twee graden was.

Deze opwarming is goed zichtbaar in de natuur. Zoals het citroentje dat al halverwege februari rondvloog was of de kikkerdril telling die drie weken eerder plaatsvond. Ook bioloog Arnold van Vliet ziet met zijn natuurkalender, die hij al sinds 2001 bijhoudt, vervroegde bloei van diverse planten en boomsoorten. Deze gegevens vergelijkt hij met de KNMI-data over bloeimomenten van tientallen planten uit de periode tussen 1940 en 1968.

Of deze lente de vroegste ooit zal zijn is nog niet definitief, als het hierna nog afkoelt zakt de voorsprong terug. Pas aan het begin van de zomer zullen we weten of deze lente daadwerkelijk alle records verbroken heeft.

Het beste voor de natuur op dit moment is dat vroege lente doorzet. Eén keer strenge vorst kan veel schade veroorzaken. Niet alleen jonge planten, maar ook voor het bos en fruitteelt kan plotselinge vorst fataal zijn. Er is namelijk nog een kans dat er in mei of april een vorstperiode plaatsvindt.

KNMI-klimaatexpert Peter Siegmund ziet dat het groeiseizoen drie weken vervroegd is in 120 jaar, door klimaatverandering. Het groeiseizoen begint nu gemiddeld op 5 april, waar dat vorige eeuw pas eind april was. Als de huidige uitstoot van broeikasgassen door blijft gaan zal dit al voorkomen in begin maart, hoogstens eind maart in een gunstiger scenario.

Niet alleen planten maar ook insecten lijden onder de vroege lente. Zij kunnen hard geraakt worden door plotselinge vorst wanneer zij vroegtijdig uit hun winterrust ontwaken. Ook brengt de vroege lente meer risico’s mee.

Van Vliet observeerde bijvoorbeeld weinig insecten rond de vroegbloeiende krokussen. "De temperaturen waren hoog, maar het was bewolkt. De meeste dagen was er geen zon, terwijl de insecten die wel nodig hebben om op te warmen. De krokus is in het vroege voorjaar een mooie nectarbron, maar ik denk dat een groot deel van het nectarpotentieel dit jaar niet is benut."

De zachtere winters zijn volgens Van Vliet sowieso al slecht voor insecten. Ze zullen op warmere winterdagen meer energie verbruiken tijdens de winterrust, wat hen in het voorjaar zwakker maakt. "De hoge wintertemperatuur zou weleens een veel groter effect kunnen hebben op de achteruitgang van insecten dan we dachten."

Bron: NU.nl