Anne+: homoseksualiteit niet als probleem, maar als gegeven

‘De homoseksualiteit is het probleem niet.’ Deze zin valt de laatste tijd steeds vaker in recensies en artikelen over films en tv-series met homoseksuele personages. Bijvoorbeeld bij Call Me By Your Name , een van de beste films van 2017. In dit zonnige drama van de Italiaanse regisseur Luca Guadagnino zijn we getuige van de zomerliefde tussen de 17-jarige professorszoon Elio (Timothée Chalamet) en de 24-jarige uitwisselingsstudent Oliver (Armie Hammer). Er zijn wel problemen in Call Me By Your Name, maar die worden niet veroorzaakt door het feit dat Oliver en Elio twee mannen zijn. Elio’s ouders staan de romance oogluikend toe, en hoewel het verhaal in de jaren 80 plaatsvindt, speelt de ziekte aids geen rol. Een verademing, deze ruimdenkende benadering van homoseksualiteit – de liefde zelf is immers al ingewikkeld genoeg en kent voldoende struikelblokken die drama opleveren.

Ook in het persbericht van de nieuwe dramaserie Anne+ duikt de zin weer op: ‘Het belang van een serie waarin homoseksualiteit niet als probleem, maar als gegeven wordt gezien is onmiskenbaar.’ Anne+, gemaakt door regisseur Valerie Bisscheroux en schrijver Maud Wiemeijer, draait simpelweg om ‘een meisje dat met meisjes datet’. En daar wordt verder niet moeilijk over gedaan. Dat meisje is Anne, charismatisch en vol humor gespeeld door de 26-jarige actrice Hanna van Vliet. In elk van de tien minuten durende afleveringen volgen we hoofdpersoon Anne, een student in Amsterdam, en haar romantische avonturen met één bepaalde vrouw.

Aflevering 1 is getiteld ‘Anne+ Lily’, en begint met een ontmoeting op straat van Anne met haar ex-vriendin Lily (Eline van Gils). Lily is inmiddels samen met Doris, en Anne vindt dat zeer ongemakkelijk. Ze verzucht in de voice-over: ‘Altijd fijn om je ex tegen te komen terwijl je eruit ziet alsof je een week lang je huis niet bent uit geweest.’ Vervolgens wordt er teruggeblikt op de relatie van Anne en Lily, haar eerste vriendinnetje. We zien hoe de jonge studentes langzaam uit elkaar groeien, omdat ze best veel verschillen blijken te hebben. 

Tijd dus voor aflevering 2, getiteld ‘Anne+ Janna’, waarin wordt verteld hoe alles anders wordt met Annes nieuwe vriendin Janna (Sharai Rodrigues). ‘Ze was spannend, en ja, daar had ik na Lily wel even behoefte aan’, licht Anne toe. Janna is spannend, maar daarbij hoort ook dat zij niet wil kiezen tussen vrouwen en mannen en dat er een zakje coke de club moet worden in gesmokkeld. Dat blijkt ook weer niet echt bij Anne te passen. Op naar de volgende date dan maar. Er zijn voorlopig zes afleveringen van Anne+ gemaakt, en daarin maken we kennis met diverse types lesbische vrouwen. Er ontstaat een verfrissend, romantisch, geestig en modern beeld van het leven van een lesbische twintiger in Amsterdam.

In de voorpubliciteit benadrukken de makers dat ze de serie hebben bedacht omdat ze vonden dat er te weinig geloofwaardige lesbische personages in de media waren te zien. Daarop besloten zij iets te creëren waar ze zelf graag naar zouden kijken, met als doel om meer diversiteit aan te brengen in het medialandschap. De serie heeft een voornamelijk lesbische crew, en kun je dat ook terugzien in de serie? In een interview met het tijdschrift Viva antwoordt hoofdrolspeler Hanna van Vliet op die vraag: ‘Ik denk dat er een bepaalde lesbische gevoeligheid in zit. En soms specifieke humor.’

Anne+ is een nieuwe aanwinst te midden van alle zeer interessante ontwikkelingen die er de laatste jaren plaatsvinden op het vlak van originele, van de clichés afwijkende gaypersonages in tv-series. Dat er zoveel diversiteit is gekomen, is te danken aan de heerschappij van abonneezenders als streamingdienst Netflix en kwaliteitsnetwerk HBO. Anders dan Hollywood-films en grote commerciële tv-zenders, die leven van advertentie-inkomsten, hoeven Netflix en HBO zich niet per se te richten op de grootste gemene deler bij het publiek. Deze series hoeven niet familievriendelijk te zijn. Netflix heeft betalende abonnees, en die hoeven niet op vaste tijden te kijken naar alle series die de zender aanbiedt. Sterker nog, Netflix doet juist zijn best om zoveel mogelijk doelgroepen te bedienen, en kan daarom een heel stuk verder gaan met vooruitstrevende tv-series.

Het is nog het duidelijkst te zien als er gaypersonages opduiken in bekende tv-genres met vaste conventies. Neem het genre van de Amerikaanse highschoolserie, daar heeft een revolutie plaatsgevonden. Het is inmiddels niet meer dan logisch dat er homoseksuele en lesbische personages tot de hoofdcast behoren, die als tiener al vol uit de kast zijn. In het tienerdrama Riverdale zien we Kevin (Casey Cott). Hij is het zoontje van de sheriff en heeft dates met een latino jongen die lid is van een gevaarlijke lokale bende. In 13 Reasons Why vertegenwoordigen de flamboyante Ryan en de stoere Tony verschillende type homo’s, en wordt er ook door de meisjes op school geëxperimenteerd met de vrouwenliefde.

Een nog beter voorbeeld is de Noorse politieserie Grenseland (Borderliner), waarin de hoofdpersoon, detective Nikolai, dan wel homoseksueel is, maar waarin het toch vooral draait om het oplossen van een gruwelijke moordzaak. En zo sluipen gaypersonages steeds meer op een achteloze manier de tv-series binnen, alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Dat is exact de richting die we op moeten: homoseksualiteit die niet langer een probleem is.