Top Gun: Maverick: old-school straaljager-show

Ouderwets gave actiefilm met vier ingrediënten: Tom Cruise, de F/A-18, veel bromance en héél veel adrenaline.

Dit artikel werd eerder geplaatst n.a.v. de bioscooprelease

Een ontzettend leuke achtbaanrit is het, niets meer en niets minder. En een vehikel voor en van Tom Cruise, die het initiatief tot deze film nam en hier in feite een one-man-show opvoert en je de hele tijd laat zien hoe ontzettend Tom Cruise hij eigenlijk wel niet is, die Tom Cruise. Inclusief teder machismo, een betoverend gespierd torso, gevatte oneliners, ronkend speelgoed in de vorm van de F/A-18 Super Hornet-straaljager en zijn onafscheidelijke Kawasaki-motorfiets, plus uiteraard die eeuwige ondeugende kwajongensglimlach met die pretoogjes erboven, tegelijkertijd innemend en ook een beetje ergerniswekkend. How Cruise can you get? Nou, heel erg Cruise dus.

Het gaat vooral om de actie, het verhaal is secondair. Het is een voortzetting van de eerste Top Gun -film, inmiddels nostalgische jaren-tachtig-edelkitsch. Tom Cruise speelt Pete ‘Maverick’ Mitchell, een ‘top gun’, de naam voor de beste vliegers in de Amerikaanse marine. In film één was hij de talentvolste maar ook ongehoorzaamste jonge vlieger, zo iemand die met onbezonnen gedrag - vrij riskant in straaljagers - grote woede bij zijn superieuren oproept, die hem tegelijkertijd heimelijk bewonderen om zijn onorthodoxe en tegendraadse talent en moed. Nu, meer dan dertig jaar later, is Pete ondanks dat onmetelijke talent nog steeds niet gepromoveerd. Maar ook niet neergestort. Hij is op zijn plaats als testpiloot en wil helemaal geen promotie maken. ‘Het is niet wat ik doe, het is wie ik ben’, zegt hij graag over zijn werk, net als de veel door hem herhaalde tip 'dat je daarboven niet moet denken, maar moet doen'. Check, staat genoteerd.

Dat werk bestaat in Top Gun: Maverick uit een groepje jonge top guns in drie weken trainen voor het uitvoeren van een idioot moeilijke opdracht. In het groepje zit ook Bradley (Miles Teller) die de zoon is van Nick 'Goose' Bradshaw, de co-piloot van Pete die in film één zo tragisch omkwam. Dit zorgt voor veel wrijving en dynamiek tussen Pete en Bradley. De opdracht van het team is om een ondergrondse fabriek voor het verrijken van uranium te vernietigen. Die fabriek is van een anonieme vijandelijke mogendheid waarover we niets te weten komen en dat hoeft ook niet: de hele film gaat over hoe dit groepje vliegers bizar zware trainingsmissies uitvoert onder leiding van Cruise. Je zit derhalve zeker de helft van de film naar mannen en vrouwen in cockpits te kijken. Maar dat is ook het fijne van de film: gefilmd in echte F/A-18's, zo omgebouwd dat het net lijkt of de acteurs aan de stuurknuppel zitten (maar eigenlijk juist achter degene die de kist daadwerkelijk vliegt) en (bijna) zonder CGI of andere nep.

Dat máákt de film: de acteurs zitten, na maanden training om de extreme omstandigheden aan boord aan te kunnen, echt in die dingen en worden totaal door elkaar geschud tijdens de majestueuze manoeuvres en geplet door de G-krachten. Dat wordt allemaal gefilmd door talloze in en op de F/A-18’s gemonteerde 6K IMAX-camera’s. Het resultaat, gecombineerd met echt sublieme montage door editor Eddie Hamilton (ook van de Mission: Impossible -films en Kingsman- franchise) en geweldig geluid, zorgt ervoor dat je je de hele tijd voelt alsof je aan boord zit tijdens de oefenvluchten boven de woestijn. Nog nooit vertoond dit soort spektakel en genoeg reden om Top Gun: Maverick te gaan zien, op een zo groot mogelijk doek of misschien zelfs in 4DX voor een extra dosis vibrerend realisme.

Wat je voor je bioscoopticket krijgt is dus vooral sublieme actie die een nagelbijtende spanning oproept, veel kameraadschap (m/v), een dosis nogal platte verplichte romantiek tussen Pete en een oude vlam (nee, niet met Kelly McGillis uit deel één, maar met Jennifer Connelly) plus een redelijk ontroerende scène met Pete’s oude baas, de inmiddels zieke Iceman die heroïsch kwetsbaar wordt gespeeld door de in werkelijkheid ook zieke Val Kilmer. De ruime dosis humor die is toegevoegd, is ook zeer welkom, net als de vrouwen onder de vliegers. Het homo-erotische aspect van deel één is echter goeddeels geschrapt. De onbedoeld grappige momenten, als het macho gedrag potsierlijk wordt, en het totaal voorspelbare verhaal inclusief het verplichte gedoe tussen Pete en zijn superieuren, nemen we graag voor lief.

Top Gun: Maverick is een technische prestatie die je ogen volstampt met ongelofelijk spectaculaire beelden, je hartslag versnelt en je af en toe hartelijk laat lachen. En je ziet een hoop Tom Cruise. Missie geslaagd.

Top Gun : Maverick, vanaf vrijdag 22 december 2023 op Netflix