Three Families S01: belangrijke verhalen, voorzichtige uitwerking

In het tweedelige minidrama geven drie – op waarheid gebaseerde – verhalen gezicht aan de hartverscheurende effecten van de anti-abortuswet in Noord-Ierland.

Door een wet uit 1861 was het tot 2019 een strafbaar feit om abortus uit te voeren in Noord-Ierland. Vrouwen die een zwangerschap voortijdig lieten beëindigen konden een gevangenisstraf krijgen tot levenslang. Hoewel er in het Verenigd Koninkrijk in 1967 een wet aangenomen werd waardoor abortus legaal werd, voerde het strenggelovige Noord-Ierland deze niet in. Daar wordt abortus als een zonde gezien, doordat het katholieke geloof en haar beginselen door de hele maatschappij en wetgeving te voelen is.

Hoewel er op papier uitzonderingen zijn voor het afbreken van een zwangerschap, worden deze vrijwel nooit doorgevoerd. Hierdoor worden vrouwen gedwongen om hun zwangerschap te voldragen als ‘normaal’, terwijl er bijvoorbeeld sprake is van een fatale foetale afwijking (waardoor het kindje doodgaat in de baarmoeder of kort na de geboorte overlijdt).

In de miniserie Three Families van Gwyneth Hughes (Vanity Fair) zien we twee verhalen waarin er door artsen geen gehoor wordt gegeven aan zo’n uitzondering. En een verhaal over een moeder die voor haar vijftienjarige zwangere dochter online pillen bestelde om de zwangerschap af te breken.

De serie begint in 2015 als Theresa (Sinéad Keenan) voor de rechter moet verschijnen voor het bestellen van pillen om een zwangerschap af te breken en daarvoor een gevangenisstraf van vijf jaar kan krijgen. Daarna gaat de serie terug naar 2013, waarbij we erachter komen waarom ze dit deed. Het tweede verhaal gaat over Hannah (Amy James-Kelly), die gedwongen wordt om haar zwangerschap als ‘normaal’ te voldragen, ook al heeft haar baby een fatale foetale afwijking. Het derde verhaal gaat over Rosie (Genevieve O’Reilly), die op papier net als Hannah in aanmerking komt voor een abortus, omdat haar baby het dodelijke syndroom van Edwards heeft en het voldragen van de zwangerschap catastrofale gevolgen kan hebben voor haar mentale gezondheid. ‘Als ik niet in aanmerking kom, wie dan wel?’

Hoewel de verhalen vol emotie zitten en laten zien hoe belangrijk het is dat de wet veranderd moest worden, voelt het (ook begrijpelijk) voorzichtig. Hughes kiest voor verhalen waarvan het nu niet meer strafbaar is om een abortus uit te laten voeren, die empathie oproepen. En niet voor verhalen over vrouwen die 'over het water' reisden voor een abortus of over het feit dat er nooit licht gedacht wordt door vrouwen die tot deze beslissing zijn gekomen. Ze blijft dicht bij de persoonlijke verhalen en mist hiermee de kans om de grondslag van de immense weerstand in Noord-Ierland tegen het vrouwenrecht te vertellen.

Wel geven de verhalen aanleiding tot gesprekken die tot verandering kunnen leiden in het denken over abortus.

Three Families, zondag 28 juli 2024 in zijn geheel te zien op Canvas