The West Wing: hoe een politieke dramaserie escapisme werd

De bekroonde politieke dramaserie The West Wing bestaat 25 jaar. Maar van de idealen van toen lijkt nu weinig meer over.

Afgelopen september was het 25 jaar geleden dat The West Wing (te zien bij HBO Max) van start ging. Zeven seizoenen lang gaf deze dramaserie, bekroond met maar liefst 26 Emmy's (waaronder vier voor beste drama), een uniek en realistisch kijkje achter de schermen bij het Witte Huis van de (fictieve) Democratische president Josiah ‘Jed’ Bartlet (Martin Sheen).

Toch was de president eigenlijk maar bijzaak. De serie draaide vooral om de mensen achter hem, zoals stafchef Leo (John Spencer), diens rechterhand Josh (Bradley Whitford), hoofd communicatie Toby (Richard Schiff), speechschrijver Sam (Rob Lowe) en persvoorlichter C.J. (Allison Janney, die voor haar rol viermaal een Emmy won).

Ook nu, een kwart eeuw later, is de serie als een warm bad: vanwege de kwikzilveren dialogen (met dank aan Aaron Sorkin), maar vooral ook vanwege de manier waarop de makers de kijker serieus nemen. Je wordt direct in de pilot al midden in de chaos gedropt, met het vertrouwen dat je zelf je weg wel kan vinden. En je leert er zelfs op ludieke wijze nog iets over de Amerikaanse politiek! (Een beetje de Sesamstraat voor volwassenen dus.)

Toch voelt de serie nu tegelijkertijd heel anders. Niet eens zozeer omdat ikzelf, onvermijdelijk, veranderd ben, maar vooral omdat het Amerika van nu zo anders is – of in ieder geval: lijkt te zijn – dan toen. Ook in 1999 toonde de serie al een sterk geïdealiseerd beeld van de politiek, waarbij iedereen in het Witte Huis toch vooral de wereld een klein beetje beter wilde maken. Maar toch was het allemaal ergens ook op de werkelijkheid gestoeld. The West Wing toonde de Amerikaanse politiek als een log tankerschip, dat zich zelfs met de grootste inspanningen maar mondjesmaat liet corrigeren. Politiek is concessies doen, diplomatie bedrijven, en soms gewoon toegeven dat je het niet bij het rechte eind hebt.

De laatste acht jaar voelt dit steeds meer als een vergezocht sprookje (zelfs de hoopvolle en ietwat sentimentele muziek van W.G. Snuffy Walden klinkt in de pilot alsof het eerder in een Disney-film thuishoort). De scripts lezen nu meer als een fabeltje, dat ons vertelt dat geen obstakel te groot is, geen verschil onoverbrugbaar, zolang je maar met elkaar blijft praten. Waar in de pilot op live-tv iets onaardigs zeggen nog echte consequenties heeft en waar in de finale de winnaar van de presidentsverkiezingen zijn rivaal een toppositie aanbiedt. Allemaal scenario’s waar je je tegenwoordig weinig meer bij voor kan stellen. Wat dat betreft lijkt een politieke satire zoals Veep (ook te zien bij HBO Max) nu meer recht te doen aan de realiteit.

In de huidige wereld, waar de kans afgrijselijk groot is dat Donald Trump herkozen wordt als president, voelt The West Wing als puur escapisme.

Bregtje Schudel en Omar Larabi schrijven per toerbeurt wekelijks over wat hen opvalt op het gebied van series en/of films.