The Killing: Sarah Lund en haar truien staan op eenzame hoogte

Het grimmige, intense en ingenieuze The Killing met de volhardende Sarah Lund is onbetwist een mijlpaal in de Scandinavische televisiegeschiedenis.

Het lijkt inmiddels bijna ondenkbaar. Maar veertien jaar geleden maakten streamingdiensten nog niet zo prominent deel uit van ons leven en kijkgedrag als tegenwoordig het geval is. Voor het kijken van series was je nog aangewezen op lineaire televisie of dvd-boxen: in die periode stond de Deense serie The Killing steevast hoog in de dvd-lijsten. Vele tienduizenden Nederlanders kochten de boxen om de bloedstollende avonturen van de intelligente rechercheur Sarah Lund te bingewatchen, de aangenaam onaangepaste inspecteur die (in het eerste seizoen) de brute moord op de 19-jarige Nanna Birk Larson probeert op te lossen. De warme wollen truien met Scandinavische motieven die Lund steevast droeg werden een onwaarschijnlijke hit: zelfs de Britse prins Charles bekende er eentje voor zijn vriendin Camilla te hebben gekocht.

De trui stond symbool voor Lund (fenomenaal vertolkt door de charismatische Sofie Gråbøl) en haar werkwijze: er was niets sexy of modieus aan, ze hield geen enkele rekening met wat anderen van haar zouden kunnen denken. Haar enige belang was het oplossen van de zaak. Haar integriteit staat voorop: ze probeert de schurken te pakken binnen de grenzen die de wet voor haar heeft afgebakend. Contact met collega's beperkt ze tot een minimum; haar familieleven is bijzaak. We sloten de gekke, plichtsgetrouwe Sarah allemaal massaal in ons hart en gunden haar meer simpel geluk in het leven. Maar tegelijkertijd: wie zou dan de grote schurken achter de gecompliceerde, knap geconstrueerde moordmysteries achter tralies moeten krijgen?

Ruwweg vijftien jaar na de eerste serie (het werden er uiteindelijk drie) staat The Killing nog steeds op eenzame hoogte. De manier waarop de verhalen misdaad mengden met politiek en persoonlijk drama is een blauwdruk geworden voor vrijwel elke Nordic Noir-thriller die nu nog het licht ziet. Elke aflevering beslaat één dag van het moordonderzoek. In navolging van de Amerikaanse hitserie 24, nog zo'n onbetwiste mijlpaal in de televisiegeschiedenis, beklemtoont die tijdsdruk waar de kijker zich bewust van is de stress die de rechercheurs doorlopend ervaren. Het decor is Kopenhagen, waar zelfs overdag geen greintje licht of hoop te vinden lijkt. Overal is het donker en grauw, overal loert gevaar en misdaad.

De tweede en derde reeks bouwden trouwens de Killing-mythologie op een ingenieuze wijze uit en leidden naar een finale die de fans massaal in verbijstering achterliet. De Deense serie heeft in al die jaren niets aan kracht ingeboet en heeft onbetwist zijn plekje op het erepodium van de televisiegeschiedenis verdiend.

The Killing S01-03 is nu te zien op HBO Max